۷ + ۱ تمرین تقویت فن بیان که باید در جعبه ابزار خود داشته باشید

تا به‌ حال شده چیزی را بدانید و از اهمیتش فراوان شنیده باشید و حتی ضرر فقدان آن را در زندگی دیده باشید ! اما باز هم به سراغش نروید؟! فن بیان هم مهارتی است که اهمیت آن را شنیده ایم اما چند درصد از ما به تقویت فن بیان خود اهمیت میدهیم؟ تقویت فن بیان، از همان موضوعاتی است که همه واقف بر ضرورتش هستند ولی زمانی را برای آن صرف نمی‌کنند .

حالا که این مقاله را می‌خوانی یعنی تصمیم گرفتی زمانی را برای تقویت فن بیان خود بگذاری و در آن پیشرفت کنی تا بتوانی در موقعیت‌های گوناگون خیلی مؤثرتر صحبت کرده و به خواسته‌ها و اهداف مختلف خودت اعم از مادی و معنوی برسی.

فن بیان خوب، دروازه‌ای گشوده به روی موفقیت‌های شخصی و حرفه‌ای است.

در باب فواید تقویت فن بیان و تأثیرات آن بر روی زندگی شخصی و حرفه‌ای زیاد صحبت شده است و همه ما واقف هستیم که باید برای بهبود و تقویت این فن دست‌به‌کار شویم.

اما امروز و در این مقاله هشت تمرین مؤثر برای تقویت فن بیان را به شما پیشنهاد می‌کنیم که انجام آن‌ها تأثیر خیلی زیادی روی فن بیان شما خواهد داشت.

این تمرینات سخنرانی در جمع بسیار ساده و عملی هستند و به شما کمک می‌کند سخنرانی خود را به طور مؤثرتری انجام دهید.

آنها را به شکل منظم به بخشی از برنامه آماده‌سازی خود قرار دهید و از افزایش تمرکز، اعتمادبه‌نفس و کنترل خود در فن بیان لذت ببرید.

۱- تنفس صحیح داشته باشید!

اولین مورد برای تمرین سخنرانی و تقویت فن بیان ، تمرکز بر نفس کشیدن است زیرا برای اینکه خوب صحبت کنیم باید تنفس خوبی داشته باشیم و بهترین تنفس، تنفس دیافراگمی است . تمرین تنفس دیافراگمی به ما کمک میکند در زمان صحبت نفس کم نیاوریم و صدای قدرت مندی داشته باشیم.

مضطرب یا عصبی بودن آدم‌ها اغلب از طریق تنفس کم‌عمق بیان و دیده می‌شود که به نوبه خود بر صدا تأثیر می‌گذارد. صدا را به سمت بالا می‌برد ، و از طرفی دامنه و اثربخشی آن را کاهش می‌دهد.

این‌ها را امتحان کنید:

• • بایستید و پاها را به‌اندازه عرض شانه راحت از هم باز کنید.
  • وزن بدن را از طریق لگن و پاها تحمل کنید تا اینکه زانوهایتان را قفل کنید.
  • آگاهانه شانه‌های خود را آزادکرده و شل کنید.
  • اگر شکم خود را به داخل برده‌اید، بگذارید راحت و به شکل عادی باشد.
  • دستان خود را روی شکم قرار دهید. هنگامی‌که به‌خوبی نفس می‌کشید ، دستان شما هم‌زمان با نفس کشیدن بالا رفته و با خروج هوا پایین می‌آیند.
  • از طریق بینی نفس بکشید و تا ۴ بشمارید. آهسته بشمارید: ۱ – ۲ – ۳ – ۴. همان‌طور که استنشاق می‌کنید دیافراگم خود را احساس می‌کنید و دست‌های خود را در حال بالا آمدن می‌بینید.
  • حالا از طریق دهان خود ۴ بار نفس بکشید و اکنون احساس کنید که دیافراگم شما در حال انبساط است و دست‌های خود را پایین می‌بینید.
  • درحالی‌که اطمینان حاصل می‌کنید شانه‌ها، معده و پاهای خود را آرام نگه‌داشته اید ، چندین دور استنشاق و بازدم را به میزان ۴ بار در هر سِت انجام دهید.
  • پس از تسلط بر تعداد ۴ بار در هر سِت، آن را افزایش دهید. از طریق تمرین منظم به‌زودی خواهید توانست آن را برای ۸ یا حتی ۱۰ بار در هر بار افزایش دهید.

۲- هوم ، ها ، خمیازه کشیدن

زمزمه کردن ، و خمیازه کشیدن همه برای آرامش و تنظیم تجهیزات صوتی و تقویت فن بیان شما خوب است!

یک نت یا آهنگ ساده را به‌آرامی شروع کنید. احساس کنید ارتعاشات از طریق صورت و گلو طنین‌انداز می‌شوند.

برای “ه” نفس کشیدن کامل و بیرون آمدن تنفس به‌آرامی بگویید “ه-ااااااا” تا زمانی که هوا تهی شود و کامل از ریه شما خارج گردد . اطمینان حاصل کنید که دهان شما باز است و با آرامش این کار را چندین بار تکرار کنید.

خمیازه کشیدن فک را آزاد می‌کند و اگر مضطرب هستید ، این فرصتی است که با خمیازه کشیدن آن را احساس خواهید کرد.

با بازکردن دهان و خمیازه کشیدن بدون فشار ، اجازه دهید این تنش از بین برود. صدا اضافه کنید ‘Ahhh’ ، ‘eeeee’ یا ‘oooooo’ – تا زمانی که تمام هوای ریه‌های شما از بین برود. این کار را تکرار کنید تا گلو و فک شما شُل شود.

۳- آینه ، آینه روی دیوار

بسیاری از ما هنگام سخنرانی مضطرب می‌شویم و به این فکر می‌کنیم که برای مخاطب به چه شکلی به نظر خواهیم رسید. این مورد بخصوص برای خانم‌ها به شکل وسواس‌گونه‌تری خود را نشان می‌دهد.

مورد دیگر این‌که ما از حرکات عادی که انجام می‌دهیم آگاهی نداریم و شاید تیک‌ها و عادت‌های عصبی وجود داشته باشد که از چشم ما پنهان است.

روبه‌روی آینه بایستید ( آیینه‌ای تمام‌قد ) شروع به صحبت کنید و هم‌زمان از خودتان فیلم بگیرید . این یکی از بهترین تمرینات تقویت فن بیان محسوب میشود.

* توجه داشته باشید که تکنیک صحبت جلوی آیینه یک تکنیک کلاسیک محسوب می‌شود و با آمدن دوربین‌های فیلم‌برداری کار راحت‌تر شده . ولی همچنان توصیه می‌شود که اگر می‌توانید جلو آیینه صحبت کنید تا این کار برای شما عادی شود .

۴- ضبط

صدای شما چه کیفیتی دارد؟

• می دونی صدات چطوره؟
• چه صدای از خود می‌شنوید زمانی که شما در حال صحبت‌کردن هستید؟
• آیا رفتارهای کلامی دارید که از آن بی‌اطلاع هستید؟

ضبط صدا به شما این امکان را می‌دهد که از تمامی این موارد  اطلاع کسب کنید. شما این عیب‌های در حال افزایش ، um و ah را می‌شنوید ، و اینکه آیا سخنان خود را مسخره می‌کنید یا نمی‌کنید و اصلاً در هنگام سخنرانی در چارچوب کلی موضوع می‌مانید یا خیلی به حاشیه می‌روید.

ضبط کردن صدای خود به شما امکان می‌دهد خود را مانند دیگران بشنوید و این اطلاعات ارزشمندی برای تقویت فن بیان است.

کافی است گوشی هوشمند خود یا رکوردر را برداشته و شروع به صحبت و ضبط صدای خود کنید.

و بهتر است تمرین ضبط صدا را برای عیب‌یابی اصوات و همین‌طور میزان تسلط کلامی حتماً انجام دهید .

 تأثیر صدای خود را درک کنید و آن را با تمام وجود احساس کنید . آیا این همان صدا و لحنی است که می‌خواهید و انتظار دارید بشنوید ؟

۵- تماس چشمی

این تمرین بر روی این سؤال متمرکز است: هنگام سخنرانی دقیقاً با چه کسی صحبت می‌کنید؟ یکی از نشانه های داشتن فن بیان خوب داشتن ارتباط چشمی است.

معمولاً ، به‌ویژه در فرهنگ‌های غربی ، در مکالمه روزمره ارتباط چشمی با شخصی که با او صحبت می‌کنید برقرار است. اما در فرهنگ جامعه ایران و جوامع آسیایی این ارتباط چشمی کمتر است . و اغلب اوقات بخصوص در صحبت با جنس مخالف تماس چشمی به پایین‌ترین حد خود می‌رسد.

اما فراموش نکنید که تماس چشمی درست و دارای زمان معین ( نه به شکل خیره شدن به اشخاص ) گفتگو را برای هر دو طرف معنادارتر می‌کند.

به‌عنوان گوینده ، احساس می‌کنید در حال شنیده‌شدن یا گوش‌دادن به او هستید. به‌عنوان شنونده، احساس می‌کنید مستقیماً با شما صحبت می‌شود.

بااین‌حال …

وقتی برای خیلی‌ها سخنرانی می‌کنید چه اتفاقی می‌افتد؟

برقراری ارتباط چشمی با اعضای مخاطبان خود باعث می‌شود تا احساس کنند گویا شخصاً با آنها صحبت می‌کنید. این یک تصدیق است ، پیوندی را برای مدت سخنرانی و بیشتر از آن ایجاد می‌کند.

هنگامی‌که تماس چشمی خود را از طریق مخاطب پخش می‌کنید، بهترین نتیجه را می‌دهد: این بدان معناست که شما به طور خلاصه با چشمان شخصی در جلو ، سپس با دیگری در سمت راست خود ، فردی در سمت چپ و سپس شخصی در وسط یا پشت مواجه می شوید.

تماس کافی است تا بتوانید مستقیماً با آنها صحبت کنید . زیرا شما نگاه خود را به سمت چپ ، راست و مرکز هدایت کرده‌اید و درک آن توسط مخاطب به‌عنوان یک کل به اشتراک گذاشته می‌شود.

دفعه بعدی که سخنرانی می‌کنید، تقریباً ۳-۵ ثانیه با چشمان یک نفر ملاقات کنید ، سپس شخص دیگری و دیگری. شگفت‌زده خواهید شد که چقدر احساس ارتباط بیشتری با مخاطب دارید.

بهتر است اگر برای جمع بزرگی سخنرانی دارید تماس چشمی به شکل Z یا W در نظر گرفته شود و تمامی سالن و آن محیطی را که مخاطب نشسته در برگیرد.

۶- صدایی واقعی

اگر می‌گویید ، “من واقعاً خوشحالم که امروز اینجا هستم” ، اما به نظر می‌رسد “من کاملاً خسته شده‌ام و نمی‌توانم صبر کنم تا از صحنه بیرون بیایم” ، سخنرانی شما برای مخاطبان تضاد ایجاد می‌کند زیرا کلمات شما یک چیز را می‌گویند اما لحن یا بیان شما چیز دیگری را می‌گوید. برای تقویت فن بیان باید تمرینات مربوط به صداسازی و لحن را هم انجام دهید.

تمرین :

برای تمرین انتقال معنایی که در کلمات خود مد نظر دارید ، سعی کنید با گفتن جملات آغازین خود اینگونه تجربه کنید:
شاد ، بی حوصله ، غمگین ، عصبانی ، تلخ ، تحریک کننده ، بدبین …

ایده این است که واقعاً به نحوه گفتن کلمات یا نحوه پر کردن آنها با معنایی که از آن دریافت می شود گوش فرا دهید.

تفاوت شاد – غم انگیز

یک فرد خوشحال که جمله ای مشابه یک جمله ناراضی کننده را می گوید متفاوت به نظر می رسد. فشارها یا استرس ها در کلمات متفاوت است. آنها با سرعت متفاوتی ادا می شوند.

با بازی در نحوه ارائه کلمات ، انعطاف پذیری بیشتری پیدا خواهید کرد و با انعطاف پذیری بیشتری قادر خواهید بود مناسب ترین روش را برای بیان کلمات خود بیابید و آنها را به همان روش مورد نظر خود تفسیر کنید.

۷- سرعت گفتار آهسته

با چه سرعتی صحبت می‌کنید؟

یک پاسخ متداول به احساس اضطراب در مورد سخنرانی این است که سریع‌تر صحبت کنید تا زمانی که کلمات از دهان شما خارج شوند و در گوش شنوندگان شما محو شوند.

بهترین تمرین تقویت فن بیان برای سخنرانی در جمع برای تشخیص سرعت گفتار ، شنیدن آگاهانه سخنان خود با ضبط سخنرانی است.

سعی کنید حداقل یک دقیقه از آن را با سرعت‌های مختلف از خیلی آهسته تا خیلی سریع بگویید. اکنون به نتیجه گوش دهید.

کدام سرعت مؤثرتر است؟

چه چیزی پیام شما را منتقل می‌کند و به مخاطب شما فرصت می‌دهد آن را بشنود و درک کند؟

سرعت زیاد یا بسیار کم ، شنوندگان را دور می‌کند. واقعیت این است که شما به‌تناسب با محتوا (آنچه می‌گویید) و نیاز مخاطب به میزان سخنرانی انعطاف‌پذیر نیاز دارید.  با این اوصاف بعضی از قسمت‌های صحبت شما باید کندتر و بعضی دیگر سریع‌تر باشد .

به خود قدرت مکث دهید . درک قدرت سکوت و چگونگی استفاده مؤثر از آن نیز به شما کمک می‌کند سرعت گفتار سریع را کاهش داده و همچنین به شما در تأکید واضح بر نکات اصلی کمک می‌کند.

۸- نحوه صریح صحبت‌کردن

شاید گاهی اوقات از شما بخواهند که کلمات خود را تکرار کنید زیرا آنها حرف‌های شما را نمی‌فهمند. محو کردن کلمات یا اجرای آنها در کنار هم و به شکل گنگ و نامفهوم باعث مسدود شدن ارتباط می‌شود.

برای متوقف کردن آن باید واژه‌ها را به‌وضوح بیان کنید. این به معنای استفاده از نوک زبان، دندان‌ها و لب‌ها برای ایجاد صداهای کلمه به‌صورت تمیز است.

آرام و با دقت از تلفظ صحیح هر کلمه اطمینان حاصل کنید و سپس سریع‌تر و سریع‌تر حرکت کنید.

سخن پایانی :

برای شروع این تمرینات منتظر نمانید تا زمان مناسب و ایده‌آل شما فرا برسد، چرا که زمان متاسب هیچ‌گاه نخواهد آمد ! تا شما به سخنرانی بپردازید.

تمام این تمرین‌های تقویت فن بیان زمانی کارساز خواهد بود که مقدم بر هر چیزی شما حرفی برای گفتن و تأثیرگذاری و انتقال مطلب به دیگران داشته باشید و بعد از آن با تکنیک‌های کوچک اما به شکل مداوم نقایص خود را در حرف‌زدن برطرف کنید تا سخن و افکار شما به شکل شیواتری به گوش مخاطبین برسد.

حالا نوبت شماست ! همین‌الان گوشی خود را بردارید و شروع به صحبت در مورد موضوع ” فصل بهار” کنید . و آن را بشنوید . چه چیزهایی باید در لحن و صدای شما درست شود تا شیواتر صحبت کنید؟
تجربیات خودتان را برای ما بنویسید .