بسته کلمات: قاضی یا غازی؟؟
یکی از گنجینه های مهم و ارزشمند زبان فارسی، ضرب المَثَل های زیبایی است که در متون فارسی و ادبیات عامیانه بیان میشوند. گاه محقّقان ادبیات فارسی تلاش کرده اند تا ریشه برخی از امثال را یافته و یا اینکه داستان کلّی و زمینه تاریخی این سخنان کوتاه را بیابند؛ از این رو این محتوا را در قالب بسته کلمات راه اندازی کرده و در جهت آگاهی از ادبیات فارسی قدم برداشته ام.
در این سری از مقالات به مفهوم و کاربرد ضرب المثل های پرکاربرد و مهم پرداخته ایم، و در این مقاله ضرب المثل پیش قاضی(یا غازی) و ملق بازی را بررسی خواهیم کرد.
پیش قاضی و ملق بازی؟
حتما شما هم این جمله را شنیده و یا خودتان استفاده کرده‌اید، می دانید که چه زمانی از این ضرب المثل و اصطلاح استفاده میکنیم؟ با من در این مقاله همراه باشید تا معنی و کاربرد این جمله رو یاد بگیریم.
غازی یا قاضی؟
شاید در املای این دو کلمه شک کنید که کدام کلمه در این اصطلاح درست است؟ قاضی یا غازی… املای این کلمات به منظور شما بستگی دارد،اما قبل از هرچیزی معنی این دو کلمه را باید به شما بگویم، در ادامه معنای هر یک را بررسی خواهیم کرد.
قاضی:
اگر منظور شما فردی است که قضاوت می کند و رئیس دادگاه است کلمه قاضی درست است. کلمه قاضی مترادف زیادی دارد: داور، دادرس ، حاکم و دادور از جمله مترادف های کلمه قاضی است.
معانی دیگر کلمه قاضی:
- قاضی (فرهنگ معین): [ع.] (اِفا.) داور و حکم کننده.،تنها به ~ رفتن کنایه از: به سخن و عقیده مخالف توجه نکردن.
- قاضی (لغت نامه دهخدا): قاضی. (ع ص) قاض. نعت فاعلی از قضاء. داور. (فرهنگ نظام). حکم کننده. (آنندراج). حَکَم. فقیهی که مرافعات را موافق قوانین کلی شرع فیصله میکند. (فرهنگ نظام). در اصطلاح فقه کسی است که میان مردم حکومت کند و در مورد اختلاف و نزاع، فصل خصومت نماید. قاضی باید مکلف و مؤمن و عادل و عالم و مرد و حلال زاده و ضابط باشد.
- قاضی (فارسی به عربی): قاضی، محکم
- قاضی (عربی به فارسی): قضاوت کردن , داوری کردن , فتوا دادن , حکم دادن , تشخیص دادن , قاضی , دادرس , کارشناس , رئیس کلانتری , رئیس بخش دادگاه
- قاضی (فرهنگ عمید): (فقه، حقوق) کسی که از طرف قوۀ قضائیه یا حاکم وظیفۀ رسیدگی و حل‌وفصل دعاوی مردم را دارد، حاکم شرع، دادرس
رواکنندۀ حاجت
* قاضی فلک (چرخ): (نجوم) [مجاز] ستارۀ مشتری - قاضی (فرهنگ واژه‌های فارسی سره): دادرس، دادور، داور
- قاضی (کلمات بیگانه به فارسی): دادرس، داور
- قاضی (مترادف و متضاد زبان فارسی): حاکم، حکم، دادرس، داور، دیان، فیصل
- قاضی (فرهنگ فارسی هوشیار): داور، حکم کننده، فقیهی که مرافعات را موافق قوانین کلی شرع فیصله دهد.
برای خواندن معنی قاضی در ویکی پدیا اینجا کلیک کن.
معنی غازی:
حالا نوبت کلمه غازی است: غازی به فرد بندباز و جنگجو گفته میشود و مترادف های این کلمه عبارتند از:
- جهادگر
- مبارز
- مجاهد
- رسن باز
- طناب باز
- معرکه گیر
غازی یا قاضی؟
طبق تعریفی که از این کلمات کردیم، غازی به فرد بندباز گفته میشود و از آنجایی که اکثر ضرب المَثَل ها از طریق دهان به دهان و شفاهی در قالب داستان به نسل های بعد منتقل شده و گاها دچار تغییر هم شده است.
اما شکل صحیح نوشتاری این ضرب المثل پیش غازی و معلق بازی است.
در ضرب المثل (پیش غازی و ملق بازی) املای (غازی) درست است به این معنی که در حضور شخص بندباز و طناب باز حرفه ای ملق بازی هنر ناچیزی است…
مفهوم این است که زمانی که مهارت ما در مقایسه با شخصی که در آن حوزه تبحر و تخصص قابل توجهی دارد، کم است و فرد متخصص به راحتی حرکت ما را تشخیص میدهد، از این ضرب المثل استفاده میشود.
برخی معانی دیگر ضرب المثل پیش غازی و معلق بازی :
۱.داشتن یک هنر ناچیز در مقابل شخصی که هنرهای فراوان دارد.
۲.در حضور فرد همه فن حریف، ادعای زیرکی و باهوشی کردن.
۳.پیش کسی که بندباز است و به راحتی روی یک بند راه میرود، معلق زدن روی زمین و افتخار کردن هنر نیست.
کاربرد جمله پیش غازی و معلق بازی
وقتی کسی در کار خاصی تبحر زیادی دارد، نباید جلوی او نسبت به استعداد اندک خود فخرفروشی کرد. کاربرد ضرب المثل پیش غازی و معلق بازی در زمان‌هایی است که فردی با غرور زیاد سعی در نشان دادن هنر و توانایی‌های خود جلوی یک استاد دارد. در چنین مواردی از این مثل استفاده کرده و به او یادآوری می‌کنند که توانایی تو در حضور شخص متخصص چندان هم قابل توجه نیست.
جمع بندی
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، با سری مقالات بسته کلمات به آگاهی بیشتر از زبان و ادبیات فارسی پرداخته و معانی و مفهوم و ریشه ضرب المثل ها را بررسی خواهیم کرد، اگر شما هم ضرب المثل خاصی مد نظر دارید برای ما بنویسید تا در مقالات بعدی معنی، ریشه و مفهوم آن را بررسی کنیم.
