نوجوانی دوره خاصی از زندگی می باشد، که فرد چیزهای بسیاری را برای اولین بار در زندگی خود تجربه می کند و بیشتر اوقات از این تجربه ها هیجان زده می شود. این هیجان می تواند به صورت خنده و ذوق زیاد جلوه کند گاهی هم می تواند به صورت خشم و عصبانیت خود را نشان دهد. هر نوجوانی با توجه به شرایطی که در آن قرار دارد می تواند رفتار تازه ای را از خود نشان دهد به گونه ای که بسیاری از والدین نمی دانند چطور باید با او برخورد داشته باشند و کنار بیایند. به همین دلیل ممکن است در اغلب اوقات در تربیت آنها به مشکل برخورند.

خشم و پرخاشگری در نوجوانان

خشم با پرخاشگری کاملا متفاوت است زیرا پرخاشگری را می توان یک نوع هیجان دانست اما خشم در واقع یک احساس است. بنابراین برای اینکه بدانیم پرخاشگری با خشم چه تفاوتی دارد ابتدا باید به این نکته دقت کنیم پرخاشگری به چه معنایی است؟
همانطور که گفته شد پرخاشگری یک نوع هیجان است. این هیجان می تواند ناشی از مواردی باشد که سبب آزار و اذیت ما میشود به طور مثال اگر انتظارات ما برطرف نشود یا اینکه اگر چیزی را می خواهیم و به دست نیاوریم و به خواسته هایمان نرسیم خشمگین می‌شویم،  به گونه ای که ممکن است این خشم تبدیل به پرخاشگری شود.

چرا نوجوانان خشمگین می شوند؟

خشم را می توان به عنوان یک احساس کاملا طبیعی نام برد که در واقع خشمگین شدن نشان از این دارد که ما به خواسته هایمان نرسیده ایم و نتوانسته ایم به موفقیت دست یابیم. گاهی نیز ممکن است همین خشم سبب ایجاد انرژی بسیاری در وجود ما شود تا ما را به موفقیت برساند. پس خشم هم می تواند جنبه مثبت داشته باشد هم جنبه منفی.
اما پرخاشگری را می توان شکل های مختلفی از ابراز خشم نام گذاشت. بدین صورت که رفتاری از خود نشان دهیم که اطرافیان ما متوجه شوند به مشکل خورده ایم و از چیزی به شدت عصبانی هستیم. گاهی نیز ممکن است پرخاشگری به گونه ای خود را نمایان کند که سبب آسیب رساندن به خود و بقیه افراد شود.

پرخاشگری چیست؟

هنگامی که خشم خود را به صورت فیزیکی یا کلامی بروز دهیم به گونه ای که سبب آسیب رساندن به خودمان و دیگران شویم، پرخاشگری نامیده می شود. پرخاشگری در نوجوانان زمانی اتفاق می افتد که فرد تحت فشار زیادی قرار گرفته باشد. بنابراین کسانی که پرخاشگری می کنند مشکل خاصی از لحاظ جسمی، روانی و بدنی ندارند. در واقع می توان این مشکل را به شرایط رشد و تربیتی فرد در خانواده خانواده و جامعه ربط داد.
خشم یک احساس است چیزی که در وجود همه انسانها وجود دارد اما پرخاشگری در نوجوانان یعنی اینکه ما به شکل خاصی خشم خود را نشان دهیم و افراد دیگر را متوجه آن کنیم.  پرخاشگری در نوجوانان را نمی‌توان به ژنتیک افراد ربط داد زیرا یک رفتار است که می تواند بر اساس الگو پذیری از افراد مختلف یا قرار گرفتن در شرایط های مختلف آن را یاد گرفت.

هدف از پرخاشگری چیست؟

پرخاشگری در فرهنگ های مختلف فرق دارد. به طور مثال در فرهنگ یک شهر ممکن است پرخاشگری در نوجوانان به صورت کلامی، توهین، اهانت، فحش و ناسزا باشد ولی در فرهنگ شهر دیگری به صورت آسیب فیزیکی و حتی قتل و کشتار باشد. پس پرخاشگری را می توان شکل خاصی از بروز خشم دانست که بر اساس شخصیت و فرهنگ هر انسان می تواند متفاوت جلوه کند.
بنابراین پرخاشگری در نوجوانان را می توان یک رفتار نادرست دانست زیرا به هر شکلی که بروز کند صرفا هدفی را دنبال می کند و افرادی که پرخاشگری می کنند به دلیل دست نیافتن به نیازهایشان و نرسیدن به هدفشان در تلاش جهت ارضای نیازهای خودشان هستند. یعنی فرد پرخاشگر تمام تلاش خود را می کند که از این طریق و با تحت فشار گذاشتن دیگران به خواسته های خود دست یابد.
این خواسته ها می تواند خرید یک اسباب بازی برای یک کودک و نوجوان باشد و یا بدست آوردن یک موقعیت یا یک وسیله و حتی آرام گرفتن به خاطر مشکل پیش آمده توسط یک فرد بزرگسال. بنابراین پرخاشگری، رسیدن به خواسته ها از این طریق و با زیر پا گذاشتن رفتار و فرهنگ اجتماعی در رسیدن به نیازها و خواسته ها می باشد.

نمایش دادن قدرت توسط نوجوانان

نوجوانان به دلیل اینکه در ابتدای نوجوانی هیجانات بسیاری را دارند، به طور طبیعی دوست دارند به بقیه نشان دهند که از سن کودکی عبور کرده اند و وارد اجتماع شده اند. به همین دلیل سعی می کنند رفتارشان را با قدرت نمایی نشان دهند تا جلب توجه کنند و دیده شوند. این نیاز به قدرت به این صورت است که آنها می خواهند حرف، حرف خودشان باشد و نیاز دارند تا جدی گرفته شوند و دیگر به آنها به چشم یک کودک نگاه نشود.
بنابراین اگر خانواده ها به چنین نیازی در نوجوانان پاسخ ندهند و آنها را نادیده بگیرند سبب می شوند که او احساس ناکامی کند و خشمگین شود و همین خشم نیز می تواند موجب پرخاشگری در رفتارش شود.
پس باید هنگام برخورد با نوجوان این نکته را در نظر بگیریم که چه مواقعی قرار است با او شوخی کنیم، چه مواقعی قرار است او را زیر سوال ببریم و چه مواقعی او را به خاطر رفتارش مورد بازخواست قرار دهیم و تنبیه کنیم. زیرا در صورت آگاهی نداشتن نسبت به درک نوجوانان ممکن است او احساس کند که مورد توجه قرار نمی گیرد و از طرف خانواده حمایت نمی شود. به همین دلیل سعی می کند خشمش را با رفتاری پرخاشگرانه نشان دهد.

آزادی داشتن نوجوانان

در دوران کودکی تا نوجوانی کودک سعی می کند بیشتر تابع خانواده باشد و هر آنچه که آنها می گویند انجام دهد و هنوز به استقلال کاملی در کارها و روابطش نرسیده است. اما شروع دوران نوجوانی باعث می شود که نوجوان نیاز به آزادی و استقلال کند.
بنابراین شروع دوران نوجوانی که همراه با بلوغ نوجوان صورت می گیرد باعث می شود که او احساس کند که خودش باید تصمیم بگیرد و کسی نباید توصیه یا نصیحتی برای او داشته باشد چون احساس می کند تصمیم خودش بهترین است.
بنابراین نیازهایی که نوجوان در این دوران پیدا می کند، این است که به او سخت نگیرند، حق انتخاب در کارهایش داشته باشد، به او اهمیت بدهند، حرف هایش را جدی بگیرند و به او احترام بگذارند.
اما اگر والدین در چنین شرایطی بخواهند نظرات و سلیقه خود را به نوجوان تحمیل کنند، و استقلال طلبی او را نادیده بگیرند، نوجوان هم خشمگین می شود و سعی در تغییر رفتارش و پرخاشگری در نوجوانان میشود.

سرگردانی و مردد بودن نوجوانان

هنگامی که والدین تمام رفتار و کارهای نوجوان خود را تحت نظارت و کنترل می گیرند در واقع حس آزادی و استقلال را از او دور می کنند. از طرفی هم وقتی نوجوانان رفتار خانواده را می بینند که احترامی برای حرف ها و رفتارش قائل نیستند و او را در تصمیم گیری و حق انتخاب آزاد نمی گذارند، پرخاشگر و خشمگین می شوند.
اما از آنجایی که خانواده را دوست دارند، پس از پرخاشگری نسبت به آنها احساس ندامت و پشیمانی می کنند و از رفتار خود ناراحت می شوند. همین امر نیز سبب می شود که نوجوان دچار دو سو نگری شود و نداند که چه کاری باید انجام دهد، چون اگر پرخاشگری کند خانواده خود را ناراحت کرده است، اگر هم آرام بگیرد خانواده عرصه را برای او تنگ می کنند و به او اجازه استقلال طلبی در کارها و رفتارش را نمی دهند.

ناکامی نوجوانان

همیشه عوامل بیرونی موجب پرخاشگری در نوجوانان نمی‌شود، بلکه نوجوان کسی است که تازه از مرحله کودکی خود خارج شده و هنوز هم به طور کامل وارد مرحله بعدی نشده است. در این شرایط نوجوان در واقع روی پلی قرار دارد که هنوز تکلیفش مشخص نیست که باید ادامه دهد یا برگردد. به همین دلیل جایگاه خود را به درستی نمی شناسد،  نمی داند که قرار است چه اتفاقاتی بیفتد و نمی داند که مستقل شدن خوب است یا بد.
به همین دلیل نمی  تواند راه درست را پیدا کند.  از طرفی نیاز های او روز به روز بیشتر شده، از طرف دیگری هم عقاید و تفکر او در حال تغییر است در نهایت هم فکر می‌کند که باید به تنهایی از پس همه چیز بر آید.  همه این موارد باعث می‌شود که نوجوان نتواند به درستی همه موارد را کنترل کند.
بنابراین خشمگین شدن و پرخاشگری در نوجوانان اغلب به خود او بر می گردد. زیرا هنوز به درستی خود را پیدا نکرده است. از طرفی دیگر در چنین شرایطی والدین احساس می کنند هنوز هم می توانند با تمام وجود نوجوان خود را تحت کنترل بگیرند و کارها و رفتار هایی که در نظرشان دارند را به او تحمیل کنند، در صورتی که هر چه بیشتر به این رفتار ادامه دهند بیشتر سبب خشم و پرخاشگری در نوجوانان می‌شوند. زیرا چنین رفتاری نوجوان را بیشتر روی پل نگه می دارد و همچنان او را سردرگم می کند.

خشم نوجوانان

خشمی که نوجوانان از خود نشان می دهند با خشمی که افراد بزرگسال دارند بسیار متفاوت است.  افراد بزرگسال به دلیل این که کنترل بیشتری می توانند داشته باشند و در مورد ابراز خشم و عواقب آن بیشترمی توانند فکر کنند، پس با کنترل بیشتری جلوی خشمشان را می گیرند.  اما نوجوانان به دلیل هیجانات بسیار زیادی که دارند کنترل آن ها بر روی رفتارشان بسیار کمتر است و بیشتر سعی می کنند هیجاناتشان را در قالب های مختلفی مانند پرخاشگری در نوجوانان بروز دهند.
یکی از وظایف والدین در قبال فرزندشان در سن نوجوانی آگاهی دادن درباره احساس خشم و آموزش مهارت های مدیریت و کنترل آن می باشد تا بتوانند هیجانات خود را مهار کنند و رفتارهایی که می تواند سبب آسیب به خودشان و دیگران شود را از خود نشان ندهند.

چگونه با نوجوان خشمگین رفتار کنیم؟

حمایت کردن و آگاهی دادن به نوجوان

برخی از والدین عنوان می کنند که رفتار ما با نوجوان خوب است، همه چیز را برای او فراهم می‌کنیم و هدف ما این است که آینده درخشانی داشته باشد، اما نوجوانمان پرخاشگری است و به حرف ما گوش نمی‌کند، پس مشکل چیست؟
پاسخ به این سوال بیشتر به رفتار خانواده بر می گردد. در بسیاری از موارد خانواده ها با چنین دیدگاهی که اگر همه چیز را برای نوجوان فراهم کنند و کنترل کاملی بر افکارش داشته باشند، قطعاً می‌توانند موجب خوشبختی او شوند، به رفتارشان نگاه می کنند. به طور یقین در چنین مواقعی نوجوان سعی می کند از خانواده خود دوری کند و اهمیتی به حرفهای آنها ندهد زیرا استقلال طلبی و آزادی از او گرفته شده است که در نهایت نوجوان سرکشی می کند و رفتاری پرخاشگرانه از خود نشان می دهد.
درست است که والدین از سر دلسوزی و موفقیت فرزندشان قصد دارند راه های درست را به او نشان دهند اما نوجوان نیاز دارد در بسیاری از مواقع تجربه کند، آزمون و خطا کند و یاد بگیرد. اما اگر خانواده این اجازه را به او ندهند، نوجوان دچار مشکل روانشناختی می شود و برای اینکه بتواند از چنین وضعیتی رهایی یابد، با سرکشی و نافرمانی می‌خواهد برای خود فرصتی را به وجود آورد تا بتواند خود را بیشتر نشان دهد و اثبات کند.

توصیه به خانواده ها

در نتیجه مهم‌ترین توصیه به خانواده‌ها این است به جای اینکه بخواهند نوجوانان را به کارهایی مانند درس خواندن، زود خوابیدن، دور شدن از دوستان و دور شدن از فضای مجازی  وادار کنند،  سعی کنند از او حمایت کنند و بر کارهای او نظارت داشته باشند و راه درست را در دوستی، استفاده از فضای مجازی، فواید و مزایای خواب کافی به او نشان دهند.
زیرا در این صورت نه تنها نوجوان از خانواده خود دور نمی شود بلکه سعی می کند به حرف های خانواده‌اش گوش دهد و حرف هایشان را در زندگی شخصی و اجتماعی خود به کار بگیرد.  بنابراین حمایت کردن و آگاهی دادن به نوجوانان از جمله مواردی است که در ارتباط با آنها می تواند جوابگو باشد.
گفتن این نکته نیز ضروری است که حمایت کردن و آگاهی دادن باید به منظور دور کردن او از آسیب‌هایی باشد که ممکن است با انجام کارهایی گرفتارشود، نه اینکه  نظر و افکار خود را به او تحمیل کنند. در واقع خانواده باید به نوجوان بفهماند که ما نگران تو هستیم و به تو اهمیت می دهیم تا نوجوان هم به خاطر خانواده اش و عشق و علاقه ای که بینشان است از انجام برخی کارها و رفتارها دوری کند.

نظارت درست بر نوجوان

داشتن نظارت و کنترل بر نوجوانان امری ضروری در هر خانواده ای است چون در اغلب خانواده ها هنگامی که احساس شود فرزندشان از دوران کودکی گذر کرده است، او را به حال خود رها می کنند تا خودش ادامه راه را برود و با تجربه کردن زندگی خود را پیدا کند. اما چنین روشی یکی از بدترین نوع تربیت می باشد زیرا نوجوان در این راه ممکن است چیزهای مختلفی را تجربه کند که سبب فروپاشی زندگی اش شود.
اما در اغلب خانواده هایی هم که والدین به خاطر نگرانی زیادی که نسبت به فرزندشان دارند، خودشان می خواهند به جای فرزندشان تصمیم بگیرند و انجام رفتارها و کارهایی را به او تحمیل کنند، سبب می شوند نوجوانشان فردی پرخاشگر و خشمگین تربیت شود چون به خواسته هایی که خودش داشته، دست نیافته است.
بنابراین وظیفه والدین نسبت به فرزندشان این است،  علاوه بر اینکه  اجازه دهند برخی از تصمیمات زندگی را خودشان بگیرند و برخی از کارهایی را که خطر زیادی برای آنها ندارد را خودشان انجام دهند، و فقط بر آنها نظارت صحیح داشته باشند که آنها را نسبت به آسیب های پیش رو آگاهی دهند، قطعا می توانند کمک بزرگی به رشد و تربیت فرزندشان در سنین نوجوانی داشته باشند.

پرخاشگری در نوجوانان

همانطور که در بالا اشاره کردیم پرخاشگری در نوجوانان یکی از مهمترین دغدغه های والدین است. بسیاری از تغییرات جسمانی و روانی از جمله دلایل اصلی بروز خشم و رفتار پرخاشگرانه در نوجوانان می باشد اما در برخی موارد، علل بروز خشم به نوع تربیت و رفتار والدین با نوجوان برمی‌گردد.
در چنین سنی نوجوان نمی تواند به تنهایی خشم خود را کنترل کند و رفتار درستی از خود داشته باشد پس ممکن است با آسیب‌هایی روبرو شود. این آسیب ها ممکن است او را به سمت گوشه نشینی و گوشه گیری سوق دهد و باعث می شود که نوجوان میلی به بودن در میان جمع و برقراری ارتباط با دیگران نداشته باشد.
بنابراین بهتر است که خانواده ها با آگاهی پیدا کردن نسبت به مسائل نوجوانان سعی در ریشه یابی و درمان آن داشته باشند. زیرا در این سن نوجوان بیش از هر موقعی به حمایت و پشتیبانی خانواده احتیاج دارد. داشتن احساس خشم در سنین نوجوانی به خاطر عدم آگاهی نسبت به آینده و هدف ها طبیعی است ولی رفتار پرخاشگرانه از جمله مسائلی است که خانواده با آگاهی دادن و نظارت بر فرزندان می تواند از بروز آن جلوگیری کند.

ویژگی هایی که سبب پرخاشگری در نوجوانان می شود

نوجوانی مرحله ای از زندگی است که می تواند هم شیرین باشد و هم هر فرد را تحت فشار روانی بسیاری قرار دهد. زیرا این مرحله از زندگی با تغییرات جسمانی و روحی همراه است.  نوجوان در این دوره از زندگی ویژگی هایی را تجربه می کند و چیزهایی را یاد می گیرد که ممکن است در خشمگین شدن و پرخاشگری او نقش داشته باشد.
خشم احساسی است که هنگام روبرو شدن با مسائل و مشکلات روزمره و همچنین اتفاقات ناگوار محیطی می تواند به صورت های مختلف بروز پیدا کند.  خشم و پرخاشگری در نوجوانان از جمله مسائلی است که همه انسانها در طول زندگی خود با آنها روبرو می شوند و یا در جهت موفقیت از آن استفاده می کنند و یا می تواند منجر به شکست آنها شود.
در ادامه می خواهیم بررسی کنیم که چه ویژگی هایی سبب می شود که نوجوانان خشم خود را به صورت پرخاشگری بروز دهند. پس با ما همراه باشید.

ویژگی های جسمانی

وارد شدن به مرحله بلوغ می تواند نوجوان را با مسائلی روبرو کند که برای او ناشناخته است.  به طور مثال تغییرات هورمونی، احساس خستگی، احساس تنهایی، درد عضلانی، سردرگمی و حتی نیازهای جنسی می توانند از جمله دلایلی باشند که درک آن برای نوجوان راحت نیست.  به همین دلیل هنگامی که نوجوان متوجه می شود در حال تجربه چیزهایی است از آن آگاهی ندارد قطعا دچار خشم و استرس می شود.
به طور مثال اگر یک نوجوان دختر هنگامی که برای اولین بار عادت ماهیانه را تجربه می کند، اگر از قبل اطلاع و آگاهی از این قضیه نداشته باشد، دچار استرس و ترس می شود. یا حتی اگر یک نوجوان پسر هنگامی که دچار تحریک می شود، نداند که باید چه کار کند، و حسی که به آن گرفتار شده است را درک نکند با مشکل روبرو می شود.
بنابراین خشم یک احساس ثانویه است و ممکن است هنگامی که انسان دچار احساسات اولیه خود مانند ترس و استرس شد، این احساسات را به صورت خشم بروز دهد. پس ناآگاهی نوجوانان از ویژگی های جسمانی خود، می تواند منجر به خشمگین شدن و پرخاشگری در نوجوانان آنان شود.

ویژگی های اجتماعی

از جمله مهمترین مسائلی که یک نوجوان با آن درگیر می شود، استقلال طلبی و تجربه حس بودن در اجتماع و برقراری ارتباط با دیگر افراد جامعه می باشد. در این سن نوجوان نیاز دارد، دوست پیدا کند، ارتباط بگیرد و داشتن یک رفتار اجتماعی را تجربه کند، دوست دارد در میان جمع قرار بگیرد، حرف بزند، اظهار نظر کند و حتی در بحث های گروهی شرکت کند.
بنابراین اگر در این مرحله از زندگی خانواده به دلیل کنترل کردن نوجوان و داشتن نظارت بر کارهایش بخواهد جلوی هر کدام از این موارد را بگیرد و دلیل منطقی برای رفتارش نداشته باشد باعث خشمگین شدن نوجوان و حتی پرخاشگری او نسبت به خانواده اش می شود.
پس فرستادن نوجوان در اجتماع آن هم به تنهایی کار درستی نمی باشد زیرا محیط جامعه نمی تواند مانند محیط خانواده امن باشد، پس احترام به خواسته های اجتماعی نوجوان آن هم با نشان دادن مسیر درست و آگاهی از خطرات پیش رو می تواند گزینه خوبی برای جلوگیری از پرخاشگری در نوجوانان جهت رسیدن به خواسته هایش باشد.

ویژگی های عاطفی

کودک در دنیای کودکی خود سعی می کند با همه افراد راحت باشد، خو بگیرد و بازی کند. اما هنگامی که وارد مرحله نوجوانی شد، سعی می کند طریقه رفتار در اجتماع را یاد بگیرد و به درستی ارتباط برقرار کند. اما از آنجایی که ویژگی های گفتاری و رفتاری او به طور کامل شکل نگرفته است دچار احساساتی مانند ترس، کمرویی، خجالت، رفتار نادرست در بیان احساسات و حتی بی ثباتی در هیجانات را دارد. که همین عوامل از آنجایی که باعث می شوند او به خواسته خود نرسد و نتواند ارتباط برقرار کند دچار ناراحتی و خشم می شوند.
بنابراین خانواده ها باید سعی کنند هنگامی که کودکشان وارد سنین نوجوانی شد، او را برای قرار گرفتن در اجتماع آماده کنند و نکات لازم را جهت  ایجاد ارتباط، بیان احساسات و حتی دفاع از حقوق خود به آنها آموزش بدهند.

چه دلایلی سبب پرخاشگری در نوجوانان می شود؟

هنگامی که نوجوانان خشمگین و پرخاشگر می شوند، خانواده ها نباید سریعا خشم آنها را سرکوب کنند و آن را چیز اشتباهی بدانند. زیرا خشمگین شدن نوجوان می تواند شامل هر چیزی حتی یک نیاز باشد که در صورت برآورده نشدن سبب خشم و پرخاشگری در رفتار او شود.
بنابراین خانواده ها هنگامی که نوجوان خود را در وضعیت خشمگین و پرخاشگری می بینند ابتدا باید با آنها حرف بزنند و ببینند که چه چیزی باعث شده تا رفتار آنها تغییر کند و تند خو شوند و سپس در جهت رفع نیاز یا آگاهی دادن به آنها سبب کم شدن خشمشان شوند.
علاوه بر مواردی که در بالا ذکر کردیم، ویژگی های دیگری نیز می تواند از عوامل پرخاشگری در نوجوانان باشد که در ادامه بیان می کنیم. پس با ما همراه باشید.

• قرار گرفتن در محیط خشونت آمیز در محیط خانه و اجتماع

• شروع فعالیت هورمون های جنسی در سنین نوجوانی

• موارد ژنتیکی

• مورد تعرض و آزار قرار گرفتن

• مدام کتک خوردن و ناسزا شنیدن

• بازی های رایانه ای خشن

• رو آوردن به اعتیاد

• استفاده از الکل

• تنبیه کردن به صورت فیزیکی و روحی و روانی

• عدم توجه به نیازها و علایق او

• تحت فشار قرار دادن

• اجبار به انجام کار و فعالیتی

• نصیحت و امر و نهی کردن  به طور مداوم

پس کاملا مشخص است که در این دوران هر کسی یا هر چیزی می تواند دلیل بر خشم و پرخاشگری در نوجوانان باشد. پس والدین باید از چنین مواردی آگاهی یابند و حتی اگر احساس کردن رفتار و سخت گیری ها آنها به نوجوان سبب پرخاشگری در نوجوانان شده است، سعی کنند رفتار خود را اصلاح کنند و از راه های بهتری سعی در توجیه و ابراز نگرانی خود نسبت به فرزندشان داشته باشند.

چه تفاوتی در پرخاشگری میان دختران و پسران وجود دارد؟

نمی توان گفت که جنس پسر همیشه پرخاشگری بیشتری نسبت به جنس دختر دارد، زیرا در اغلب مواقع دختران هم ممکن است پرخاشگر شده و حتی دست به خشونت فیزیکی بزنند. اما به طور کلی پسران بیشتر از دختران رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می دهند. و شاید این ویژگی را بتوان بیشتر به دلایل ویژگی های جسمی و فیزیکی و نداشتن محدودیت های محیطی  پسر دانست.
البته نمی توان از آنجایی که پسران این ویژگی ها را دارند اجازه پرخاشگری داشته باشند، و کمتر مورد بازخواست و تنبیه به خاطر رفتارشان قرار بگیرند. اما در مقابل از دختران هم انتظار می رود که آگاهی و درک بیشتری در مواقع خشمگین شدن داشته باشند.

آیا محیط مدرسه و خانه هم در پرخاشگری در نوجوانان مرتبط است؟

در اغلب مواقعی که نوجوان به طور مدام در حال خشمگین شدن و پرخاشگری می باشد نشان از ارتباط و روابط او با خانواده و محیط خانه می باشد. ممکن است این پرخاشگری به دلیل نداشتن آرامش و امنیت روانی باشد.
قطعا نوجوانی که در محیط خانه آرامش ندارد، تنبیه می شود، مورد تهدید قرار می گیرد و خانواده در تربیت خود نسبت به او سهل انگاری می کنند و او را به حال خود رها می کنند، با این وجود ممکن است نوجوان برای داشتن آرامش و بدست آوردن امنیت روانی خود دست به پرخاشگری بزند و به مقابله با خانواده خود بپردازد. که در این صورت والدین در صورت نداشتن آگاهی بیشتر از قبل نوجوان را تحت فشار قرار می دهند و او را از خود دور می کنند.
چنین شرایطی نیز ممکن است در محیط مدرسه وجود داشته باشد. همانطور که از قدیم الایام مدرسه را خانه دوم می نامند، عوامل مدرسه نیز مانند مدیر، معاون و معلم هم مانند افراد خانواده می باشند که اگر نوجوان را تحت فشار قرار دهند و به او سخت گیری زیادی داشته باشند سبب بروز خشم و پرخاشگری در نوجوانان می شوند.
اما اگر خانواده ها ،مدیران، معاونین و معلمان و حتی افرادی از جامعه که نوجوانان با آنها ارتباط دارند، درمورد نوجوانان و شرایطشان از این دوران اطلاعات خود را بالا ببرند و بتوانند ویژگی های آنها را بشناسند و درک کنند می توانند سبب کاهش بسیاری از مشکلات شوند.

پرخاشگری در نوجوانان چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟

زمانی که نوجوان خشمگین می شود، اگر نتواند خشم خود را به درستی بروز دهد و آن را سرکوب کند، می تواند باعث افسردگی و مشکلات روحی روانی در خودش شود زیرا سرکوب کردن خشم سبب خودخوری و بوجود آمدن مشکلات بسیاری در انسان می شود. حتی اگر هم خشم خود را به صورت پرخاشگری در نوجوانان بروز دهد اختلالاتی در جسم و روح و روان او بوجود می آید.
پرخاشگری همچنین باعث می شود که نوجوان احساس کند، دنیا جای خوبی برای زندگی نمی باشد زیرا هر لحظه زندگی اش در خشم و عصبانیت و ناراحتی سپری می شود و حتی اگر به سبب پرخاشگری در نوجوانان و رفتار دیگران از او دوری کنند ممکن است احساس طرد شدگی پیدا کند و دست به کارهای غیرقابل پیش بینی بزند.
از پیامد های دیگر آن نیز می توان به این اشاره کرد که نوجوان پرخاشگر کم کم از چشم دوستان، اجتماع و حتی افراد خانواده می افتد و مجبور است بیشتر زندگی را در انزوا و تنهایی سپری کند.

در برابر پرخاشگری در نوجوانان چه رفتاری از خود نشان دهیم؟

یک نوجوان پرخاشگر حق این را دارد که از بسیاری مسائل آگاه شود و آموزش ببیند تا بتواند خشم خود را در مواردی که گفته شد کنترل کند و از راه درست بروز دهد. خانواده مهمترین رکن زندگی یک فرزند می باشد زیرا در تمام شرایط سعی می کند مواظب فرزند خود باشد و اجازه ندهد احساس کمبود در زندگی کند. اما گاهی ممکن است کنترل کردن بیش از حد و یا اشتباه رفتار کردن سبب خشم و پرخاشگری نوجوان شود.
پس خانواده به عنوان رکنی مهم در زندگی فرزند وظیفه دارد تا هم رفتار درستی در قبال او داشته باشد و هم اینکه آگاهی و آموزش لازم را در مورد کنترل خشم به او بدهد. در ادامه می خواهیم بررسی کنیم که در برابر نوجوانان چه رفتاری باید از خود نشان دهیم. پس همراه ما باشید.

• دلیل و علت اصلی خشم نوجوانان را پیدا کنید و بفهمید از کجا نشأت می گیرد.

• به آنها مسئولیت بدهید و آنها را با اجتماع و روند انجام کارهای مختلف در جامعه آشنا کنید.

• شرایط آنها را درک کنید و اجازه بدهید تا بفهمند که بزرگ شده اند و باید رفتار جدیدی را برای زندگی در کنار خانواده و اجتماع انتخاب کنند.

• مهارت های کنترل خشم و راه های صحیح بروز آن را به نوجوانان آموزش دهید.

• اگر در شرایطی از زندگی خودتان خشمگین شدید و آن را کنترل کردید، تجربه خود را در اختیار او قرار دهید.

• به خاطر رفتارش او را سرزنش نکنید و با دوستانش یا دیگر افراد مقایسه نکنید.

• به او ثابت کنید و نشان دهید که ابراز خشم از راه نادرست چه عواقب بدی را به دنبال دارد.

• او را به خاطر کارهایش و وظایفی که به درستی انجام می دهد تشویق کرده و از او تشکر کنید.

• از کنترل کردن بیش از حد خودداری کنید و اجازه بدهید برای خود حریم شخصی داشته باشد.

• اگر رفتار درستی از خود نشان دادید و نیازهایش را برطرف کردید اما تاثیری در کاهش پرخاشگری او نداشت، حتما با یک متخصص مشورت کنید.

دلایل اصلی پرخاشگری در نوجوانان با والدین چه می باشد؟

یک روانشناس معتقد است پرخاشگری در نوجوانان در محیط خانه به این معنی نیست که بخواهد به والدین خود اعلان جنگ دهد و رفتاری ناشایست از خود نشان دهد. از دلایل اصلی این نوع ناسازگاری و پرخاشگری می تواند اضطراب، ترس، تنهایی و افسردگی باشد که شاید از چشم خانواده به دور است و نوجوان نیز به جای بیان احساسات خود، آنها را با خشم و پرخاشگری در نوجوانان بروز دهد.
از آنجایی که نوجوانی مرز میان کودکی و جوانی و بزرگسالی است، بیشتر نوجوانان در این سنین به خاطر ضعف های ارتباطی که دارند، و از طرفی دیگر با دنیای بزرگسالی آشنا نیستند رفتار خود را به صورت خشم و خشونت نشان می دهند. در برخی مواقع نیز خانواده ها هم به دلیل آگاهی کمی که از سنین نوجوانی دارند، او را به حال خود می گذارند و ارتباط کمتری برقرار می کنند و به همین دلیل متوجه نمی شوند که فرزندشان چه دغدغه هایی را دارد.
مواردی مانند ترس از آینده، ترس از مقایسه شدن، مشکل در هویت یابی و حتی عدم توانایی در شناخت مسائل اجتماعی، فردی و اقتصادی از جمله دغدغه هایی است که یک نوجوان در این سنین دارد و اگر خانواده هم به روشن شدن این مسائل برای او اقدامی نکنند، همین امر سبب خشم و پرخاشگری در نوجوانان می شود.

دوران بلوغ شرایط بسیار سختی را برای نوجوان دارد

در دوران بلوغ ذهن نوجوان با مسائل منطقی و غیرمنطقی بسیاری درگیر می شود، و داشتن ذهنیت مشغول، سبب می شود که خستگی ذهنی پیدا کند و در این مواقع اگر دیگران هم بخواهند او را کنترل کنند، نصیحت و امر و نهی کنند ممکن است دچار خشم و عصبانیت شود و از آنجایی هم که والدین تصور می کنند نوجوانشان دارد با آنها مقابله می کند و رفتاری خشونت آمیز دارد، او را تنبیه می کنند و تحت فشار قرار می دهند.
در صورتی که اگر به او توجه کنند و سعی در درک او داشته باشند متوجه می شوند که این رفتار به دلیل قرارگیری در سنین نوجوانی و دغدغه مند شدن نوجوان و مشغولیت ذهنی می باشد که باید توسط والدین به جواب سوال هایش برسد و آگاهی یابد.

اعتماد به نفس و پرخاشگری در نوجوانان

یکی دیگر از دلایلی که سبب خشم و پرخاشگری در نوجوانان در دوران بلوغ می شود، نداشتن اعتماد به نفس است. ضعف اعتماد به نفس ممکن است سبب بروز افسردگی در نوجوانان شود. زیرا ضعف در اعتماد به نفس باعث می شود که نوجوان خود را با دیگران مقایسه کند و وقتی موفقیت بقیه و جایگاه فردی و اجتماعی بقیه را می بیند، خود را ضعیف تصور کرده و کم کم منزوی و افسرده، و خشمگین شود.

نتیجه گیری

بنابراین اگر نوجوان شما در زندگی دچار تناقض و پارادوکس شود نباید او را سرکوب کرد زیرا به دلیل عدم آگاهی نمی تواند از نگاه منطقی و دقیق همه چیز را ببیند. گاهی ممکن است نسبت به مسائلی بسیار بی اعتنا باشد و گاهی در برخی مسائل مدام اظهار نظر کند. گاهی احساس غرور دارد و گاهی بسیار خجالت زده و شرمگین می شود. دوران بلوغ دوران خاصی از زندگی همه انسان ها است.
ممکن است دوستان بسیاری را در عرصه اجتماعی داشته باشد ولی احساس تنهایی کند. بنابراین چنین تناقض هایی در سنین نوجوانی برای نوجوان بسیار آزاردهنده و طاقت فرسا است و برای کنار آمدن با چنین مسائلی بیشتر درک و همراهی والدین را نیاز دارد. و البته که پرخاشگری در نوجوانی طبیعی است .
از اینکه تا پایان مقاله همراه ما بودید سپاسگزاریم. امیدوارم اگر در خانواده خود نوجوان دارید، با استفاده از راهکارهایی که در این مقاله گفته شد، سعی در درک هر چه بیشتر او داشته باشید تا دچار احساس خشم و پرخاشگری در نوجوانان نشود. اگر شما هم در برخورد با نوجوانان نکته ای را به کار گرفته اید که جوابگو بوده است در قسمت نظرات برای ما و دوستانتان به اشتراک بگذارید.
شما با کدام یک از این سبک‌ها ارتباط بهتری برقرار می‌کنید؟
دوست دارید کدام سبک را یاد بگیرید؟