شاید هرکدام از ما وقتی صحبت می‌کنیم از یک سری کلمات و آواهای خاص که فقط مختص خودمان است و در هنگام صحبت کردن در کلام خود بیشتر از این کلمات استفاده می کنیم.
این تکیه‌کلام‌ها یا تیک کلامی یک‌زبان پنهان است که میلیون‌ها نفر روزانه با آن صحبت می‌کنند. اما نکتهی وحشتناک اینجاست که این موضوع بی‌سروصدا کارایی ارتباطات آنها را از بین میبرد که حتی خودشان هم از این موضوع آگاهی ندارند. این احتمال وجود دارد که شما نیز از این کلمات در صحبت کردن خود استفاده میکنید.
اما به دلیل عادی بودن این موضوع، هرگز متوجه این کلمات در صحبتهای خود نمی‌شوید. تکیه های کلامی تغییرات جزئی در الگوهای گفتاری ما هستند که به طرز ماهرانه‌ای شکل و تأثیر آنچه را می‌خواهیم بگوییم تغییر می‌دهند. آنها هیچ ماده‌ای را به نکته‌ای که ما سعی در بیان آن داریم اضافه نمی‌کنند، اما تفاوت زیادی در نحوهی بروز سخنان ما ایجاد می‌کنند. ما قصد داریم در این مقاله به دلایل به وجود آمدن تیکها و تکیه‌کلام‌ها و همچنین از بین بردن این تیکهای کلامی بپردازیم.
۳ گام شگفت انگیز برای از بین بردن تکیه کلام
- تیک کلامی یا تکیه‌کلام چیست؟
- دلیل استفاده از این تکیه‌کلام‌ها و تیک کلام چیست؟
- دلیل به وجود آمدن این تیکهای کلامی چیست؟
- چگونه می‌توانیم تیکهای کلامی را مدیریت کنیم؟
- آیا می‌دانید چگونه تیکهای کلامی خود را حذف کنید؟
- پیشنهاد نیک مورگان برای از بین بردن تیک کلامی یا تکیه‌کلام چیست؟
- آیا میشود تکیه‌کلام را ظرف مدت یک هفته از بین برد؟
تکیه‌کلام(تعریف ویکی پدیا)
تکیه کلام یا تیک کلامی واژه ها و آواهایی هستند که با تکرار زیاد در کلام ما رخنه می کنند.
و باعث میشود به طور فزاینده ای در بین کلمات از آن ها استفاده کنیم .گاهی این کلمات و آواها را به عنوان جمله پر کن یاد می کنند. این صداها و کلمات به خودی خود مشکلی ایجاد نمی کنند اما اگر بیش از اندازه استفاده شوند باعث می شود اثر سخن بسیار کاهش پیدا کند.
این آواها می توانند به صورت غیر ارادی بیان شوند که با تمرین های خاصی می توان آن ها را از بین برد.
همچنین بخوانید : تکیه کلام یا تیکه کلام؟ راهکارهای حذف اضافات کلامی
نام آن؟ تیکهای کلامی
ازنظر بعضی متخصصین از بین بردن این تکیه‌کلام‌ها چند سالی طول می‌کشد تا بتوان استفاده از این کلمات را کاهش داد، درحالی‌که اکنون این تکیه‌کلام‌ها و به‌اصطلاح جمله پرکنها را می‌توان با انجام تمرینات خاصی به‌سرعت از بین برد.
اما نکتهی قابل‌توجهی در مورد این تکیه‌کلام‌ها و جمله پرکنها وجود دارد، هر زمان که خسته هستیم یا تحت‌فشار روحی هستیم دوباره ظاهر می‌شوند. این مشکل تیکها و تکیه‌کلامهاست که در ذهن و ناخودآگاه ما نهادینه‌شده‌اند و صحبت های ما را مختل می کنند.
تیکها و تکیه‌کلام‌ها ممکن است کلمات یا عباراتی مانند عبارات زیر باشند:
“مانند” (“مثل‌اینکه می‌خواستم بگویم، مثلاً، درواقع، به قولِ گفتنی و…”)، “می‌دانید”، “بنابراین” یا “فکر میکنید”. من حتی “صحبت کردن” که این کلمات بیشتر بازی کلامی هستند تا صحبت معمولی که انجام میدهیم.
این اتفاق زمانی رخ میدهد که فرد کلمه‌ای را فراموش کرده است و می‌خواهد جمله‌های خود را با این کلمات پر کند زیرا مغز انسان تا زمانی که کلمه‌ی موردنظر را پیدا کند از این کلمات استفاده می‌کند.
اما این فقط آغاز راه است.انواع مختلفی از حقه‌های کلامی وجود دارد که می‌تواند به دسته‌های متفاوتی تقسیم شود:
اصلاح‌کننده‌های نقطه شروع: خوب
این کلمات پس از شنیدن دیدگاه شخص مقابل به ابتدای جمله اضافه می‌شوند. در اینجا یک مثال آورده شده است:
شخص مقابل شما: “من فکر کردم جلسه آموزنده است، نظر شما چیست؟”
شما: “خوب، برخی از مطالب خوب بودند اما بلندگو کمی خش خش می کرد.”
در این حالت، کلمه “خوب” تقریباً مانند علامت احتیاط کلامی عمل می‌کند که به شخص مقابل می‌گوید: “من در شرف اظهارنظر هستم، و بعضی از آنها با آنچه شما میگویید، در تناقض است.” این راهی برای نرم کردن ضربه قبل از ابراز مخالفت است، که می‌تواند یک حسن نیت تلقی شود، اما کاملاً ضروری نیست. استفاده از کلمات پرکننده به این روش می‌تواند نظر شمارا کمرنگ کند و شمارا بسته به اینکه با چه شخصی صحبت میکنید، به شریک مکالمه خود وابسته کند.
پرکننده‌ها: اومممم، اوههههه، آهههههه
این‌ها مجرمان معمولی مبحوص شده در کلام شما هستند که برای پر کردن شکاف‌های ناجور و سکوت بین جملات استفاده می‌شوند. به این مثال توجه کنید:
شما: “راهی که من آن را می‌بینم اممم این است که، اومممم، مشتری باید کسی باشد که اوممم وقتی مشکلی برایش پیش می‌آید با ما تماس بگیرد.”
دقیقاً کلمه “امم” چه چیزی به این جمله اضافه می‌کند؟ هیچ‌چیزی. ما فقط از سکوت می‌ترسیم زیرا فکر می‌کنیم دیگران از سکوت می‌ترسند، اما حدس بزنید چه اتفاقی می‌افتد؟ اجازه دادن فاصله بین نقاط با سکوت به‌جای درج کلمات بی‌معنی برای پر کردن جای آنها، تقریبا همیشه باعث میشود که نکاتی که شما آنها را بیان میکنید تاثیر گذارتر باشند.
نرم‌کننده‌ها: ، نوعی، تا حدودی
به چند دلیل، این نوع کلمات ممکن است موذیانه‌ترین کلمات در کلام و صحبتهای ما باشند. اول اینکه، آنها معمولاً در وسط جملات وجود دارند، که تشخیص آنها را دشوارتر می‌کند. ثانیاً، آنها راهی برای فرورفتن در عمیق‌ترین گوشه‌های واژگان عادی شما دارند مانند یک زالو واقعی که درون گوشت فرو می‌رود،آنها با قدرت نقاط قوت کلامی شمارا از بین می برند و باعث میشود باگذشت زمان قدرت کلام شما به‌تدریج ضعیفتر شود.
تفاوت این دو جمله به‌ظاهر یکسان را مشاهده کنید:
“آنچه برای گروه منطقی است ساختن استراتژی طی دو هفته آینده است که درنهایت برای تأیید به کمیته اجرایی ارائه خواهیم کرد.”
“آنچه برای گروه منطقی است ساختن یک نوع استراتژی طی دو هفته آینده است، که درنهایت برای تأیید به کمیته اجرایی ارائه خواهیم کرد.”
آیا در جمله دوم متوجه تیک کلامی شده‌اید؟ جمله اول وضوح کامل در رابطه با آنچه را که باید اتفاق بیفتد فراهم می‌کند: گروه برای دو هفته آینده استراتژی خواهد ساخت.
بااین‌حال، “نوع” در جمله دوم، کل این برنامه اقدام را به تردید می‌اندازد. استراتژی “ساختن” به چه معناست؟ این بدان معناست که گروه می‌تواند چیزی مانند استراتژی بسازد، اما درواقع یک استراتژی نیست؟ دو هفته بیشتر از یک مهلت سخت توصیه میشود؟ آیا این حتی کاری است که باید انجام شود؟
این “نوع” کوچک ماهیت جمله را کاملاً تغییر میدهد. این جمله پر کن این امکان را به شما میدهد که نسبت به پاسخگویی، یک دریچه برای فرار و خروج داشته باشید. درواقع، این روشی است برای گفتن “این ازنظر جهت‌گیری دقیق است اما مرا به این امر وادار نکنید زیرا من ۱۰۰٪ اطمینان ندارم که این موضوع درست باشد”.
حذف نرم‌کننده‌ها و نیاز داشتن به هر چیزی که باید بگویید باعث میشود ارتباطات شما وزن بیشتری داشته و اعتماد و اطمینان بیشتری را به مخاطب شما القاء کند.
گفتگوی بالا:
بالا بردن لحن در انتهای جمله برای اینکه تقریباً شبیه سؤال شود باعث به وجود آمدن این اتفاق شد.
این جمله پر کن ها به‌جای تغییر دادن کلماتی که میگویید، به کمک آواهای کلامی نحوه گفتن آنها را تغییر میدهد. صرف‌نظر ازآنچه می‌خواهید بگویید، تغییر لحن در انتهای بیانیه به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد ،این سیگنال را برای شما ارسال می‌کند که واقعاً نکته‌ای را که می‌خواهید بیان کنید از آن مطمئن نیستید.
این جمله‌ی شما این سیگنال را ارسال می‌کند که “من واقعاً در این مورد مطمئن نیستم، بنابراین اگر اشتباه کردم، مرا سرزنش نکنید.” پایان دادن به اظهارات خود در یک یادداشت بسیار قطعی‌تر است و می‌گوید: “من می‌دانم که در مورد چه چیزی صحبت می‌کنم، و شما می‌توانید به من اعتماد کنید.”
حتی اگر شما به‌طور کامل ازآنچه در مورد آن صحبت میکنید آگاه نباشید، به نظر می رسد صدای شما باعث افزایش قدرت کلام شما میشود و مردم به حرفهای شما ایمان می‌آورند. البته نحوهی گفتار شما نباید به شما مجوز دروغ گفتن را بدهد یا شمارا محکوم‌به دروغ‌گو بودن کند. بااین‌وجود قدرت زیاد مسئولیت بزرگی به همراه دارد.
گفتگوی سریع:
آن‌قدر سریع صحبت کنید که کلمات باهم مخلوط شوند و درک آنها دشوار شود!
احتمالاً می‌توانید به شخصی در ذهن خود فکر کنید که به‌طور طبیعی سریع صحبت می‌کند. همه ما این افراد را می‌شناسیم. البته سریع صحبت کردن لزوماً چیز بدی نیست، مگر اینکه دیگران نتوانند آنچه را که می‌خواهیم بگویم را درک کنند.
وقتی از چیزی هیجان‌انگیز یا هیجان‌آور به وجد می‌آییم، کلمات ما همراه با افکارمان و سرعت گفتار ما سریع‌تر می‌شوند. شور و هیجان خوب است؛ اما عدم انسجام و سو تفاهم بد است که ممکن است با تند صحبت کردن ما به وجود بیاید.
ما این مشکلات را به‌طور مداوم می‌بینیم، بخشی از این امر به دلیل آموزش گروهی دانش آموزان در دوران تحصیل است که بیشتر در سنین ۱۲ تا ۱۷ سال اتفاق می‌افتد. اما ما همچنین تیکها و تکیه‌کلام‌هایی را در دفتر مدیران شرکت‌های بزرگ نیز می‌بینیم. یک تیک بد کلامی یا جسمی می‌تواند شمارا بی‌تربیت تر ، گنگ تر ازآنچه هستید نشان دهد. و وقتی یک فرد دچار این مشکل باشد سخنرانی او دچار مشکل میشود.
بیشتر بدانید که چه میگویید!
به گفته بارنهیل نویسنده‌ی مشهور آمریکایی، برای خلاص شدن از شر تیکهای کلامی یا همان “کلمات زباله” که او دوست دارد از این لفظ در مورد تکیه‌کلام‌ها استفاده کند، باید بیشتر بدانید که چه میگویید. ممکن است سعی کنید صدای خود را ضبط کنید و گوش دهید و ببینید چند بار میگویید “مانند”، “ام”، “آه” و “می‌دانید”.
بارنهیل می‌گوید گام بعدی برای از بین بردن این تکیه‌کلام‌ها تمرین، تمرین، تمرین است. شما برای از بین بردن تیک کلامی خود می‌توانید آرام تر صحبت کنید و بجای استفاده از این آواها و کلمات، از مکث یا سکوت استفاده کنید که به گفته وی این سکوت و مکث می‌تواند در سخنرانی بسیار قدرتمند و بسیار موثر باشد و سخنان شمارا زیباتر کند.
در یک مقاله‌ی خارجی نویسنده مطلب جالبی دراین‌باره نوشته بود؛ او در نوشته‌ی خود چنین بیان کرده بود که وقتی می‌خواسته این تیکها و تکیه‌کلام‌ها را از بین ببرد کتاب فرزندش را برای او بلند می‌خوانده است که تأثیر زیادی در صحبت‌ها و سخنرانی او به وجود آورده است.
آیا شما تیک کلامی دارید؟
نیک مورگان مشاور مدیریت و رهبری می‌گوید: من علاقه‌مند به ارتباطات، به‌ویژه سخنرانی در جمع هستم. اما بعضی از سخنرانان چنان می‌گویند “مثل” و “شما می‌دانید” که می‌خواهید آنها را خفه کنید. یکی دیگر از رایج‌ترین تیکهای کلامی استفاده از کلمه ((اوومم)) برای پر کردن شکاف سکوت بین جملات است.
دیگران اغلب با شور و شوق می‌گویند “ام”. برخی از افراد به‌صورت عصبی و نامنظم آب دهان خود را قورت می‌دهند. بعضی از افراد اجازه می‌دهند در پایان هر جمله صدای آنها بلند شود طوری که گویی همیشه از آنها سؤال و درخواست می‌کنند. بعضی‌ها، بی قرار هستند و در اطراف صحنه پرسه می‌زند گویی که آنها واقعاً عاشق راه رفتن هستند و نمی‌توانند صبر کنند تا از سکو خارج شوند.
نکته مهمی که می توان در مورد تیک کلامی گفت این است که : مطمئناً ما بدون این تکیه‌کلام‌ها و تیکهای کلامی وضعیت بهتری داریم، اما باید بدانید که این آواها و کلمات در سخنرانی‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنند مگر زمانی که مخاطب متوجه آنها شود و مانع درک آنها از سخنرانی شود.
به خودت شوک وارد کن!
چندین روش نسبتاً بدون درد برای رفع تیک وجود دارد. می‌توانید از یکی از دوستان خود درخواست کنید که تیکهای کلامی و تکیه‌کلام‌ها و آواهای جمله پر کن شمارا بشمارند و برای هر بار استفاده از این کلمات جریمه‌های نقدی مثلاً مبلغ پنج هزار تومان یا ده هزار تومان برای خود بگذارید. هنگامی که چندین بار این جریمه را به دوست خودپرداخت کردید متوجه می‌شوید که زودتر ازآنچه که فکر می‌کردید این مشکل حل‌شده است.
روشی که برای من بسیار عالی جواب داده است استفاده از کش پول است.
استفاده از کش پول
من برای اینکه بتوانم این مشکل را حل کنم کش پول یا کش ماست سنتی را دور دست خود می‌انداختم و سعی می‌کردم هر بار که متوجه استفاده این جمله پرکنها میشدم کش را می‌کشیدم و به دست خود می‌زدم.
اتفاق جالب این بود که بعد از یک هفته ،من از این کلمات یا آوارها دیگر استفاده نمی‌کردم. برای این اتفاق یک دلیل علمی وجود دارد که مغز ما از رنجش فراری است و به همین دلیل وقتی با کش به دست خودم می‌زدم درد حاصل باعث شده بود مغز من شرطی شود و مغز من درک کرده بود که هر بار که بخواهم از این کلمات و آواها استفاده کنم کتک خواهم خورد.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که می‌گویند “مانند” یا “شما می‌دانید” یا “هوم” و از آن آگاه هستید، پس نظارت بر خود ممکن است ساده‌ترین راه برای حل این مشکل باشد. شما می توانید در موقعیتی با استرس نسبتاً کم ، مثلاً با یک مکالمه یا سخنرانی برای خود ، به صحبت های خود توجه کنید و فقط زمانی که از این کلمات استفاده کردید سعی کنید، بار دیگر صحبت نکنید.
سکوت کنید و بعد به ادامه‌ی صحبتهای خود بپردازید. اجازه دهید کمی مکث در مکالمه شما جریان یابد. شما با انجام چنین تمرینی نیز تعجب خواهید کرد که چقدر سریع می‌توانید خودتان را آموزش دهید و از شر این کلمات زباله خلاص شوید.
تحت کنترل قرار دادن تکیه کلام
اکنون‌که از انواع مختلف تیک کلامی مطلع شدید که باید مراقب آنها نیز باشید واین تیکهای کلامی را مدیریت و کنترل کنید.
کنترل حرکات کلامی در گفتار خود شامل سه مرحله اساسی است:
-
شناسایی کنید
اولین قدم برای حل یک مسئله این است که بدانید در وهله اول، مشکل‌دارید. گرفتار شدن در وسط یک تیک کلامی ممکن است دشوار باشد، زیرا وقتی صحبت میکنید معمولاً خیلی به کلماتی که از دهان شما بیرون می‌آیند توجه نمی‌کنید.
برای اینکه کاملاً مطمئن باشید که در هر یک از موارد لفظی و کلامی، خود را گرفتار کرده‌اید یا نه ، از تلفنهمراه خود استفاده کنید و زمان دیگری که تماس یا مکالمه برقرار میکنید، صدای خود را ضبط کنید، سپس وقتی تنها هستید، صدای خود را گوش دهید. به‌احتمال‌زیاد، شما از اینکه چند مورد کلامی پیداکرده‌اید و هیچ‌وقت نمی‌دانستید که این کلمات در سخنان شما وجود دارند، متعجب خواهید شد.
-
منزوی کنید
وقتی دانستید که تیکهای کلامی شما کجا پنهان‌شده اند، باید آنها را با پیش‌بینی زمان وقوع و جلوگیری از ظاهر شدن، از الگوهای گفتاری جدا کنید. به‌عنوان‌مثال، اگر تمایل دارید جملات را با “می‌دانید” به پایان برسانید، توجه بیشتری به انتهای هر جمله میکنید و آگاهانه از استفاده این جمله پرکنها اجتناب میکنید.
-
از بین بردن
تیکهای کلامی فقط با انتقال آگاهی شما از ذهن آگاه به ضمیر ناخودآگاه کاملاً از بین می‌روند. این درست مثل ایجاد حافظه عضلانی است وقتی یاد می‌گیرید چطور کار جدیدی انجام دهید ابتدا باید خیلی روی آن فکر کنید، اما باگذشت زمان این موضوع آن‌قدر طبیعی میشود که حتی لازم نیست درباره آن فکر کنید، درست مثل دوچرخه‌سواری و رانندگی.
بهترین راه برای اطمینان از وقوع این انتقال، باقی ماندن در مرحله انزوا به‌اندازه کافی برای عادتجدید است که این موضوع معمولاً چند هفته طول می‌کشد. جایگزین کردن روال ذهنی موجود، با یک برنامه دیگر زمان‌بر است، بنابراین تا زمانی که اطمینان پیدا کنید که این عادت از بین رفته است، روی از بین بردن تیک کلامی خود تمرکز داشته باشید.
پیشنهاد نیک مرگان برای از بین بردن تکیه کلام و تیک کلامی
نیک مورگان یکی از سخنرانان برجسته در رابطه با ارتباطات و سخنوری در آمریکا چند پیشنهاد برای از بین بردن این تکیه‌کلام‌ها و تیکهای کلامی و آواهای جمله پر کن ارائه داده است:
۱-از تیکهای خودآگاه باشید.
تعداد بسیار کمی از افراد به‌عنوان سخنران حرفهای متولد می‌شوند. بیشتر ما باید خودمان را آموزش دهیم تا به سخنران موفق و حرفهای تبدیل شویم. اولین قدم، شناسایی این کلمات و آواها است که این قدم بسیار ضروری و عالی است.
از افرادی که با آنها در ارتباط هستید بخواهید در مورد تیکهای شما صحبت کنند و زمانی که شما از این آواها استفاده کردید به شما این موضوع را بگویند. شما همچنین می توانید، صدای خود را بر روی تلفن همراه خود ضبط کنید و خودتان تیکها را شناسایی کنید. بله، گوش دادن به صحبتهای خود سخت است، و تماشای آن حتی دشوارتر، اما احتمالاً شرم‌آورتر از این نیست ک از شخص دیگری بپرسید.
۲- برای خود یادداشت بنویسید.
در یادداشت‌های خود یادآور‌های زیادی درباره تیک کلامی خود قرار دهید. به یاد داشته باشید که نمی‌گویید ((ام)).
۳-از سرعت خود بکاهید.
به‌طورکلی، وقتی سعی می‌کنیم به خودمان فکر کنیم، از تیکهای کلامی استفاده می‌کنیم. اما اگر در وهله اول آرام‌آرام صحبت میکنید، احتمالاً به آن‌وقت اضافی نیاز ندارید. همچنین، کُندتر کردن سرعت مکالمه به قسمت نظارت بر مغز شما زمان میدهد تا “مراقب خود باشید” و از تیک پرهیز کنید. حدس بزنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟!
اگر با سرعت مطمئن صحبت کنید، به مخاطب خود لطف بزرگی خواهید کرد، زیرا درک مفاهیم شما برای آنها آسان‌تر خواهد شد. سرعت مطمئن برای گفتار و بیان همچنین باعث میشود آرام تر و دارای کنترل بیشتری، هنگام سخنرانی باشید.
۴- صدای سکوت را در آغوش بگیرید.
آنچه را که شما، از گویندگی، و سخنرانی از سکوت احساس میکنید بی‌نظیر است، اما همین سکوت احتمالاً چیزی بیش از یک مکث به‌موقع برای مخاطبان شما نیست.
توجه داشته باشید که مکث‌ها به شما امکان تأکید بر برخی نکات کلیدی را میدهد. آنها به مخاطبان شما نشان می‌دهند که شما در حال گفتن چیز مهمی هستید اما بیشتر از همه، این مکث‌ها به شما زمان میدهد تا فکر کنید و از تیکهای کلامی و تکیه‌کلام‌های خود جلوگیری کنید.
۵-خود را ببخشید.
خلاص شدن از شر تیک سخت است. از خود انتظار نداشته باشید که یک‌شبه آن را برطرف کنید. بسته به سن شما و اینکه چقدر این عادت در وجود شما ریشه دوانده است، به‌احتمال‌زیاد به دنبال اجرای راهحلی هستید که تغییر آن ماه‌ها یا سالها به طول می‌انجامد اما نگران نباشید نیاز به سالها تلاش ندارد،این موضوع به‌ظاهر سخت به نظر می‌رسد!
لبخند بزنید و به خود اجازه دهید تمام‌وقت لازم را بگیرد.
زبان شفاهی در مورد آنچه شما میگویید و همچنین نحوهی بیان موضوعی است که می‌تواند درک مخاطب را از محتوای شما، کاملاً تغییر دهد.
تکیه کلام را به حداقل برسانید
به‌غیراز ثبت زبان، که باید صحیح و مناسب مخاطب باشد، اولین چیزی که مردم در مورد سخنرانی فکر می‌کنند تیکهای زبانی است. این‌ها چیزهایی است که فرد بدون وقفه حتی بدون توجه به آن تکرار می‌کند.
به عنوان مثال، من همیشه “در واقع” می‌گویم. خلاص شدن از شر این کلمات دشوار به نظر می‌رسد، اما با آموزش، می توان کم‌کم از شر این کلمات و آواها خلاص شد.
به طور کلی، در مواردی که علائم نگارشی (کاما یا نقطه است) وجود دارد، از این تیکها استفاده میشود، در عوض می توان به جای آن ها مکث یا نفس کشیدن را امتحان کرد.
تیکهای کلامی دیگر معمولاً کلمات (“در حقیقت”، “و سپس”، “بنابراین”، “خوب”، “درواقع” و غیره) و … هستند و یا صداها را به هم متصل می‌کنند (“اوه”، نفس کشیدن، پاک کردن گلو، کلیک کردن زبان خود و غیره)، که این کلملت و آواها بیش‌ازحد لازم در صحبت کردن یا سخنرانی استفاده میشود.
از کجا بفهمیم تکیه کلام داریم؟
اگر نمی‌دانید تیکهای کلامی دارید یا خیر، این آزمون را انجام دهید: هنگام صحبت از خود فیلم بگیرید و سعی کنید در مورد موضوعی که انتخاب کردید و نیازی به آماده‌سازی ندارد صحبت کنید.
برای اینکه تیکهای کلامی خود را به حداقل برسانید، به‌اندازه کافی از آنها آگاه شوید تا هر بار که از دهان شما بیرون می‌آیند، آنها را بشنوید.
اگر تیکهای شما کلمات هستند، مترادف‌ها را از قبل آماده کنید و خود را مجبور کنید از آنها در صحبتهای خود استفاده کنید.
اگر تیکهای شما استفاده از کلمات آوایی است، مکث‌های بی‌صدا را جایگزین آنها کنید و نفس بکشید.
به‌طورکلی، هرچه محتوای خود را بهتر آماده کرده و خود را درزمینه‌ی سخنرانی و صحبت کردن آموزش دهید، تیکهای شما بیشتر از بین خواهد رفت زیرا شما یادگیری کنترل آنها را فراگرفته‌اید.
آماده‌سازی خود برای سخنرانی به غلبه بر استرس، عدم اطمینان و بداهه‌پردازی کمک می‌کند. بنابراین، این‌یک روش عالی برای از بین بردن تدریجی عادت‌های بد است.
میزان گفتار خود را مدیریت کنید
سرعت گفتار سرعت مکالمه شماست.
صحبت با سرعت مناسب برای قلاب کردن ذهن مخاطب نسبت به موضوع بسیار مهم است.
خیلی سریع صحبت نکنید.
اگر خیلی سریع صحبت کنید، مخاطبان خود را در باتلاق، گیر خواهید انداخت. این کار شما باعث میشود آنها کمی احساس غرق شدن، خرد شدن و پر شدن از اطلاعات خواهند کرد.
صحبت سریع به دنبال استفاده از جملات خیلی طولانی اتفاق می‌افتد. برای کاهش سرعت گفتار، استفاده از جملات کوتاه را در اولویت قرار دهید. این باعث میشود بتوانید مکث‌ها و سکوت‌های بین جملات را مشخص کنید.
خیلی آهسته صحبت نکن
اگر تمایل دارید خیلی آرام صحبت کنید، مخاطب خود را خسته کرده و او را به خواب می‌فرستید. در این صورت، مکث‌هایی را که بین هر جمله انجام می‌دهید کوتاه کنید و مواردی را که نباید وجود داشته باشد حذف کنید. مکث‌های بی‌معنی و مکرر در وسط جملات وجود ندارد، مگر اینکه برای علامت‌گذاری علائم نگارشی (ویرگول) باشد.
آن‌قدر با لحن پایین صحبت میکنید که صدای شما خراب میشود
هنگامی که با لحنی صحبت میکنید که باعث میشود تارهای صوتی شما به لرزش درآید و صدایی خزنده یا جغجغه‌ای داشته باشد، این نوع صحبت کلامی لحن آوازی به سخنان شما میدهد.
مطالعات نشان داده است که صحبت کردن و سخنرانی به سبک آوازی باعث میشود فرد به‌خصوص در بین خانم‌ها اینطور به نظر برسد که نباید به او اعتماد کرد ودارای صلاحیت کمتر و جذابیت کمتری دارد و این لحن باعث میشود مخاطب اشتیاق کمتری نسبت به فرد نشان دهد.
این اتفاق کاملاً منطقی است، زیرا نیروی کلماتی که از دهان شما بیرون می‌آیند مستقیم روی کلمات شما تاثیر میگذارد و هنگامی‌که این کلمات با صدای آوازی گفته می‌شوند، با کمترین قدرت ممکن روی مخاطب تأثیر میگذارد .
برای به حداقل رساندن صدای آوازی، اطمینان حاصل کنید که هوا را از دیافراگم خود به‌اندازه کافی حرکت می‌دهید تا تارهای صوتی یا آکاردومی شما به‌طور عادی حرکت کند. خطر ابتلا به صدای آوازی در محیط‌های نسبتاً ساکت که می‌خواهید صدای خود را پایین نگه‌دارید زیاد است، بنابراین اطمینان حاصل کنید که گفتار در این نوع محیط‌ها اثربخشی خود را حفظ می‌کند.
خیلی سریع یا خیلی کند صحبت کردن باعث میشود مخاطب خود را از دست بدهید. این موضوع ممکن است فقط به این دلیل باشد که شما با لحن خود احساس عدم توجه را برای آنها ایجاد میکنید.
روی کلمات مهم تأکید کنید
برای قلاب کردن ذهن مخاطب خود، باید صریحاً به او نشان دهید چه چیزی را می‌خواهید به او یاد دهید. این مربوط به علامت‌گذاری و فشار دادن عمدی کلمات در هنگام مهم بودن است. این‌ها مانند کلماتی هستند که شما آنها را در سخنرانی پررنگ میکنید و شما آنها را به‌صورت شفاهی برجسته کرده و همچنین آنها را بلندتر و با شدت بیشتری بیان میکنید. این مزیت عالی است که محتوا را نقطه‌گذاری می‌کند و مخاطب را در درک آنچه گفته میشود راهنمایی می‌کند.
چگونه شخص می‌داند کدام کلمات مهم هستند؟
آسان است. این کلمات کلیدی هستند که به‌تنهایی خلاصه یک بحث یا یک محتوا را به وجود می‌آورند.
همه کلمات مهم را در متن سخنرانی برجسته کنید، زیر آنها خط بکشید.
مراقب باشید، کلمات را به‌صورت پررنگ در کل متن قرار ندهید، در غیر این صورت معنی آنها از بین می‌رود. در هر جمله یک یا دو کلمه‌ی خوب و تاثیر گذار استفاده کنید.
متن خود را با صدای بلند و با استرس روی کلماتی که برجسته کرده‌اید، بخوانید.
دوباره شروع کنید و این کار را تکرار کنید تا تمرین تقریباً طبیعی به نظر بیاید.
سرانجام، بدون استفاده از یادداشت‌ها، خود را آموزش دهید تا محتوای خود را ارائه دهید.
هنگامی‌که به تکنیک کلمات برجسته تسلط پیدا کردید، یک پشتیبان اضافی برای آنها به وجود آورید، اقدامی که متفاوت از سایر حرکاتی است که ازنظر مکانیکی انجام می‌دهید و با حرکت دست خود مکث خود را پشتیبانی کنید.
به‌این‌ترتیب مخاطب شمارا وادار می‌کند به کلمات شما چه به‌صورت شفاهی چه به‌صورت بصری توجه کند.
کلام آخر
هر سخنران موفقی یک‌شبه به این مقام نرسیده است و باپشتکار و تمرین و یادگیری توانسته است کلام خود را با توجه و با کمک ویژگی‌های غیرکلامی مانند زبان بدن و زبان تن تأثیرگذارتر کند.
این سخنرانان با تکیه بر تمرین و مهارت ضعف‌های گفتاری خود را برطرف کرده‌اند تا بتوانند بهتر از دیروز خود باشند و بتوانند بهترین خود باشند. تعداد افراد موفقی که به‌خودی‌خود موفق شده‌اند بسیار ناچیز است. پس بیشتر سخنرانان با یادگرفتن و اجرا کردن توانسته‌اند سخنرانی‌های قابل قبولی ارائه دهند.
پس شما هم می‌توانید ویژگی‌های کلامی و غیرکلامی خود را تقویت کنید و با استفاده از این تکنیک‌ها کلام خود و سخنرانی خود را بهتر و بهتر کنید.
شما چه راه حل های دیگری برای از بین بردن تکیه کلام و تیک کلامی سراغ دارید؟
