تکیه کلام یا تیکه کلام؟ راهکارهای حذف اضافات کلامی

حتما شما هم توجه کرده اید که گاهی افراد در صحبت های خود اضافات کلامی دارند. یا شاید خود شما هم گاهی اوقات اضافات کلامی داشته باشید. اضافات کلامی نام دیگری هم دارد که در این مقاله قرار است شکل صحیح آن را بررسی کنیم.

یکی از گنجینه ­های مهم و ارزشمند زبان فارسی، عبارات و ضرب المَثَل ­های زیبایی است که در متون فارسی و ادبیات عامیانه بیان میشوند. گاه محقّقان ادبیات فارسی تلاش کرده­ اند تا ریشه برخی از امثال را یافته و یا اینکه داستان کلّی و زمینه تاریخی این سخنان کوتاه را بیابند. از این رو این محتوا را در قالب بسته کلمات راه اندازی کرده و در جهت آگاهی از ادبیات فارسی قدم برداشته ام.

در این سری از مقالات به مفهوم و کاربرد ضرب المثل های پرکاربرد و مهم پرداخته ایم، و در این مقاله عبارت پرکاربرد به تکیه کلام یا تیکه کلام را بررسی خواهیم کرد.

معنی تیکه:

در فرهنگ فارسی معین تیکه به معنی  هر چیز درخور و مناسب است.

معانی دیگری هم وجود دارد: چیز جالب، نصیب و قسمت، زن زیبا و خوشگل، تیکه ریشه در فارسی دارد و از دگرگونی تکه به معنای پاره یا قسمتی بوجود اومده و از واژه تک گرفته شده و در هندی که هم ریشه با فارسی است نیز توکرا گفته میشود

اما معنی دیگه ای که پیدا کرده زن خوشگل و تک است.

از کلمه تیکه انداختن در زبان و ادبیات فارسی امروزه استفاده بسیاری میشود، تیکه انداختن همان کنایه زدن میباشد. همچنین حرفی که برای ضایع کردن شخص در جمع یا گروه گفته میشود

معنی تکیه:

 تکیه به معنی اتکا، اطمینان، اعتماد، پناه گاه، تأکید، اصرار، فشار،پشت دادن، یله دادن، پشت گرمی، لم دادن است.

تیکه کلام یا تکیه کلام؟

عبارت درست تکیه کلام است، یعنی کلمه ای که بهش تکیه می‌کنیم تا کلمات بعدی یادمان آمده و به صحبت خود ادامه دهیم.

پس زمانی که شخصی کلمه ای را زیاد تکرار می کند تا کلمات بعدی را بیان کند میگوییم این کلمه تکیه کلام اوست.

حال که تفاوت تکیه کلام و تیکه کلام را فهمیدیم لازم به ذکر است که در فن بیان به جای کلمه تکیه کلام بیشتر از عبارت اضافات کلامی استفاده می کنیم.

تکیه کلام و اضافات کلامی جایی است که بین حرف‌ها از آواها و کلماتی مثل: ممم، خب، مثلاً،‌ عههه، در واقع، به طور مثال استفاده می‌کنیم. دلیل وجود تکیه کلام و اضافات کلامی این است که ما در ذهن مان دنبال حرف می‌گردیم و به همین دلیل با این تکیه کلام ها و اضافات برای پیدا کردن جملات بعدی برای خودمان زمان می‌خریم.

چطور تکیه کلام و اضافات کلامی خود را بشناسیم؟

برای شناختن تکیه کلام یک راهکار بسیار راحت وجود دارد. یک فایل صوتی سه دقیقه الی پنج دقیقه ای از خودتان ضبط کنید. بعد از ضبط فایل صوتی آن را گوش کنید و جاهایی که تکیه کلام و اضافات کلامی از جمله : ممم، عههه، مثلا، در واقع، حقیقتا و…. را زیاد تکرار کرده باشید تکیه کلام شما محسوب میشوند.

راهکار حذف تکیه کلام یا اضافات کلامی

۱.استفاده از کش و شرطی سازی ذهن:

یکی از بهترین راهکارهای حذف تکیه کلام استفاده از کش است. شاید پیش خود بگویید با یک کش چطور ممکن است تکیه کلام  و اضافات کلامی را حذف کنیم؟ در این مقاله همراه من باشید…

یک کش پول بردارید و دور مچ دست خود بیندازید، در هنگام صحبت توجه کنید که چه زمانی از تکیه کلام و اضافات کلامی استفاده میکنید. در همان لحظه که این تکیه کلام را بیان کردید این کش را به آرامی بکشید. درد خفیفی که ایجاد میشود باعث شرطی سازی ذهن شده و دفعه بعد که این تکیه کلام را بیان کنید ذهن شما یاد این درد ایجاد شده میفتد و سعی بر کنترل و نگفتن این تکیه کلام را خواهد داشت.

به این حالت شرطی سازی ذهن میگویند.

توجه کنید که اگر چند تکیه کلامی دارید حتما پر تکرارترین را انتخاب کنید و بعد از برطرف و حذف این تکیه کلام سراغ بعدی بروید.

۲.تمرین مکث و سکوت:

یکی از بهترین روش ها برای حذف اضافات و تکیه های کلامی جایگزین کردن این کلمات و آواها با سکوت و مکث است هرگاه صحبت خود را فراموش کردید یا در حین صحبت یا سخنرانی می‌خواهید زمانی را برای فکر کردن اختصاص دهید بهتر است چند ثانیه مکث کرده و سکوت کنید

این کار تاثیرگذاری سخن شما را نیز بیشتر خواهد کرد.

همچنین میتوانید برای آشنا شدن با راهکارهای بیشتر حذف اضافات کلامی مقاله زیر را مطالعه کنید:

حذف اضافات کلامی

جمع بندی

در این مقاله تفاوت تکیه کلام و تیکه کلام را بررسی کرده و به اضافات کلامی پرداختیم. برطرف کردن اضافات و تکیه کلام ها در فن بیان از اهمیت بسیاری برخوردار است. در حین صحبت وجود اضافات کلامی از تاثیرگذاری کلام ما میکاهد و صحبت مارا به حد قابل توجهی خراب میکند. راهکارهای شناخت و حذف تکیه کلام را هم در این مقاله بررسی کردیم.

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، با سری مقالات بسته کلمات به آگاهی بیشتر از زبان و ادبیات فارسی پرداخته ایم. و معانی و مفهوم و ریشه ضرب المثل ها را بررسی خواهیم کرد. اگر شما هم ضرب المثل یا عبارت خاصی مد نظر دارید برای ما بنویسید تا در مقالات بعدی معنی، ریشه و مفهوم آن را بررسی کنیم.