آموزش سخنرانی ، فن بیان و سخنوری

توی این نوشته سعی می­کنم راهکارهای کاربردی آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو خدمتتون توضیح بدم. همون راهکارهایی که به کمک اونها تغییرات خیلی زیادی رو تجربه کردم و نتیجه اون تغییرات رو امروز شاهد هستید

آیا سخنرانی ذاتی است؟

در گذشته همیشه تصور من این بود که سخنرانی و سخنوری، کاملاً ذاتی است.

هنوز هم خوب به خاطر دارم که یکی از همکارانم به نام آقای قدیمی، قدرت بیان و سخنوری خوبی در جمع داشت. به همین دلیل معمولاً در جشن­ها یا مراسم ­ها، آقای قدیمی به عنوان مجری ایفای نقش می­کرد و در نهایت مراسم و برنامه به نام آقای قدیمی تمام می­شد.

آقای قدیمی از این موقعیت استفاده­های خیلی خوبی می­کرد و امتیازات زیادی را از آن خود کرده بود.

همیشه فکر می­کردم این مهارت آقای قدیمی کاملاً ذاتی است و خاص خودش است.

شاید شما هم شخص یا اشخاصی رو دیده باشید که مثل آقای قدیمی تنها به واسطه داشتن توانایی سخنرانی و صحبت در جمع، تونستن فرصت­های زیادی رو به دست بیارند. حتی شاید شما هم در گذشته مثل من تصور می­کردید که سخنرانی واقعاً ذاتیه و  کار هر کسی نیست.

من به این نتیجه رسیدم که تصور قبلی من در مورد ذاتی بودن سخنرانی کاملاً اشتباه بود. می­دونید چرا؟ چون اگه درست بود که من الان سخنران و مدرس سخنرانی نبودم و الان این سایت وجود نداشت و شما هم الان در حال مطالعه این نوشته نبودید.

یعنی واقعاً سخنرانی رو هم مثل سایر مهارت­ها میشه یاد گرفت؟

یعنی آموزش سخنرانی ، فن بیان و سخنوری واقعاً می­تونه ما رو به یک سخنران تبدیل کنه؟

این سؤالات برای من هم پیش اومده بود. راستش من بعید می­دونستم آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری به معنای واقعی بتونه من رو تغییر بده. چون من شخصی درون­گرا، خجالتی و منزوی بودم. دقیقاً خانوادم هم اینطوری بودن. پس هیچوقت نمی­تونستم باور کنم که آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری بتونه من رو عوض کنه.

باید بگم خوشبختانه جواب دو سؤال بالا، بله هست. این بله رو امروز قاطعانه و با علم و آگاهی می­گم.

توی این نوشته سعی می­کنم راهکارهای کاربردی آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو خدمتتون توضیح بدم. همون راهکارهایی که به کمک اونها تغییرات خیلی زیادی رو تجربه کردم و نتیجه اون تغییرات رو امروز شاهد هستید.

اجازه بدید موضوع آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو با یه سؤال ادامه بدم.

آیا رانندگی بلدید؟ اگه جوابتون مثبته لطفاً با خودتون فکر کنید و به این سؤال پاسخ بدید. رانندگی رو چطور یاد گرفتید؟

ممکنه بگید: خُب معلومه با تمرین و تکرار

البته یه چیز مهمی قبل از تمرین و تکرار بود: ابتدا آموزش اصولی و سپس تمرین اصولی و بارها تکرار و انجام دادنش منجر به فراگیری مهارت رانندگی شد. من بر حسب تجربه متوجه شدم فراگیری هر مهارتی چهار جزء اصلی دارد:

آموزش + تمرین + تمرین + تمرین

آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری هم از این قاعده جدا نیست. برای آموختن سخنرانی هم ابتدا به آموزش اصولی و سپس به تمرین اصولی و ادامه استمرار تمرین نیاز داریم.

برای آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری ابتدا نیاز به مسیر عصبی داریم.

شاید قبلاً هم اصطلاح مسیر عصبی رو شنیده باشید. واقعیت اینه که ما برای یادگیری و آموزش هر مهارتی نیاز به مسیر عصبی داریم. ایجاد مسیر عصبی در ذهن نیاز به تمرین دارد مثل رانندگی که وقتی مسیر عصبی شکل میگیرد به راحتی میتوانیم رانندگی کنیم…

شما الان مهم­ترین راز موفقیت در هر مهارتی از جمله آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو می­دونید.

بعد از آشنایی با مسیر عصبی، متوجه شدیم که هر مهارتی رو می­تونیم کسب کنیم. بله هر مهارتی!!! از جمله آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری فقط کافیه بتونیم مسیر عصبی اون مهارت رو در ذهنمون ایجاد کنیم. اما واقعاً چطوری باید این کار رو انجام بدیم؟

ساختن مسیر عصبی، تنها با افزایش دانش توی اون حوزه امکان پذیر نیست. تمرین و تکرار، مهم­ترین نقش رو در ساختن مسیر عصبی دارند. این قاعده در مورد آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری خیلی خیلی پررنگ­تر هست. یعنی هر چی تمرین درست و تکرار ما بیشتر باشه مسیر عصبی ما زودتر شکل می­گیره

بنابراین برای ساختن مسیر عصبی در خصوص آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، در ادامه این نوشته، شما رو با تمرین­ های ساده­ای آشنا می­کنم. کافیه فقط برای خودتون برنامه ­ای برای تمرین کردن داشته باشید و به طور مستمر و همیشگی، تکرار کنید. خواهید دید که چه اعتماد به نفسی در شما شکل می­گیره. علت این اعتماد به نفس، ایجاد مسیرهای عصبی در مسیر آموزش سخنرانی خواهد بود.

حالا وقتشه که کمی ادبیاتمون رو تغییر می­دیم. به قول اون برنامه معروف، زین پس به جای واژه منفی و نامأنوس نمی­تونم ، بهتره بگیم: هنوز مسیر عصبیش ساخته نشده

نمی­تونم…. یعنی….  هنوز مسیر عصبیش ساخته نشده

پس لطفاً تمرین­های زیر رو اونقدر انجام بدید که مسیر عصبی آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، به شکلی قدرتمند در ذهن شما ساخته بشه.

تمرین اول: آموزش سخنرانی فن بیان و سخنوری : سخنرانی در مقابل آینه

برای شروع آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، تمرین سخنرانی در مقابل آینه، به شدت اعتماد به نفس شما رو افزایش خواهد داد. کافیه فقط یک بار انجامش بدید. متوجه می­شید که همین تمرین ساده، برای ما انجام دادنش خیلی خیلی سخت و دشواره. البته الان شما به خوبی علت این دشواری رو می­دونید. علت این سختی چیه؟  درود بر شما. نبود مسیر عصبی کار رو برای ما خیلی سخت و خیلی دشوار می­کنه. خوشبختانه شما راهکار رو هم به خوبی می­دونید. باید چکار کنیم تا از این سختی و دشواری خلاص بشیم؟ بله دقیقاً. برای ساختن مسیر عصبی فقط باید بارها و بارها انجامش بدیم. حتی اگه واقعا برامون سخت باشه. لطفاً بارها و بارها در مقابل آینه بایستید و حداقل به مدت ۳ دقیقه در حالی که خودتون رو خوب نگاه می­کنید سخنرانی کنید. بهترین بازه­های زمانی برای آموزش سخنرانی، زمان­های ۳ دقیقه­ای خواهد بود. پیشنهاد من این هست که شما هم در بازه ­های ۳ دقیقه ­ای تمرین­ های مربوط به آموزش سخنرانی رو انجام بدید. هر چه دفعات تمرینی شما بیشتر و بیشتر باشه مسیر عصبی شما سریع­تر شکل می­گیره.

در حین سخنرانی در مقابل آینه، با خودتون ارتباط چشمی داشته باشید، یعنی به چشم­های خودتون نگاه کنید. همچنین به زبان بدن خودتون آگاه باشید. شما باید حرکات دست و حالت­های مختلف چهره خودتون رو زیر نظر بگیرید. هر بار سعی کنید کمی بهتر از دفعه قبلی سخنرانی خودتون رو انجام بدید.

نکته بسیار مهم توی این تمرین این هست که تا جایی که می­تونید همه چیز رو به شرایط واقعی نزدیک­تر کنید. یعنی چی؟

بعنوان مثال حتماً بهتون پیشنهاد می­کنم لباس رسمی سخنرانی بپوشید. همون لباسی که قراره باهاش سخنرانی کنید.

با صدای واقعی سخنرانی رو تمرین کنید. واقعاً تا جایی که می­تونید صدا رو ببرید بالا. تصور کنید در صحنه واقعی سخنرانی حضور دارید. در تمامی تمرین­های مربوط به آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، مهمترین دستاورد شما، پذیرش ذهنی خودتون هست. یعنی ذهن شما بعد از چندین بار تمرین شما رو بعنوان یک سخنران حرفه­ای خواهد پذیرفت. همین نکته ساده باعث میشه تمام بدن با ذهن شما هم­آهنگ شده و به شدت اعتماد به نفس بالایی در سخنرانی پیدا کنید. این معجزه آموزش سخنرانی است.

لطفاً تمرین سخنرانی در مقابل آینه رو جدی بگیرید. این یکی از بهترین تمرین­ها در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری محسوب میشه.

تمرین دوم: ضبط صدا

نمی­دونید چقدر خوشحال و چقدر شگفت زدم از اینکه واقعاً بهترین تمرین­ های آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو با شما به اشتراک می­گذارم. تمرین ضبط صدا از اون تمرین ­هاییه که واقعاً معجزه می­کنه.

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشه که برای چند لحظه به صدای ضبط شده خودتون گوش کنید. در اون لحظه حاضر بودید هر کاری بکنید فقط اون صدای … قطع بشه . درست می­گم؟!

اجازه بدید دو واقعیت مهم رو بهتون بگم که دونستن اونها در آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری می­تونه کمکتون کنه.

واقعیت اول: همه انسانها از صدای خودشون متنفرند.

واقعیت دوم: همه انسانهایی که به طور حرفه­ای از صدا استفاده می­کنند؛ عاشق صداشون شدند. مثل خواننده­ ها، بازیگرها، گوینده ­ها، دوبلرها، مجری­ ها و سخنران­ها

شما جزء کدوم دسته هستید؟ به احتمال زیاد جزء گروه اول هستید. مثل من که زمانی از صدای خودم متنفر بودم.

ممکنه تعجب کنید. اما این حقیقت داره. همه انسانها از صدای خودشون متنفرند. چرا؟ چون ما در طول عمرمون، همیشه صدای خودمون رو از طریق برخورد صدا به اندام­های درونی بدن و در نهایت بازتاب صدا به اندام شنوایی درونی (گوش درونی) شنیدیم. بنابراین وقتی یکباره صدای خودمون رو از طریق گوش بیرونی می­شنویم تفاوت زیادی رو حس می­کنیم و چون با صدای شنیده شده از طریق گوش بیرونی آشنا نیستیم حس بدی بهمون دست میده و این کاملاً طبیعی هست. همونطور که گفتم تمام انسانها این حس بد رو نسبت به صدای اصلی خودشون دارند. به همین دلیل وقتی صدای خودمون رو از سیستم صوتی سالن می­شنویم حالمون بد میشه و دچار استرس میشیم.

اما بریم سراغ واقعیت دوم. اگه قراره ما هم سخنران یا سخنور خوبی باشیم باید عاشق صدامون بشیم. چطور همچین چیزی ممکنه؟ فقط کافیه ده­ها و صدها هزاران بار به صدای خودمون گوش کنیم. ابتدای کار، حس خوشایندی از این شنیدن صدای خودمون نمی­گیریم. علتش هم فقط نبود مسیر عصبی هست. کافیه فقط اعتماد کنید و بارها و بارها تکرارش کنید. به زودی عاشق صداتون خواهید شد.

راستی دلتون می­خواد همین الان صدای واقعی خودتون رو بشنوید؟ لطفاً با کمک دستها از دهان به گوش، یک تونل ایجاد کنید. حالا صحبت کنید. الو الو صدا میاد؟ ۳-۲-۱

تبریک می­گم. شما همین الان یک قدم به عشق به صدای خودتون نزدیک شدید.

شاید از خودتون بپرسید که واقعاً چرا باید عاشق صدامون بشیم؟ این چه ربطی به آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری داره؟

به دو دلیل در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری باید عاشق صدامون بشیم. دلیل اول اینه که اگه عاشق صدامون باشیم از شنیدنش انرژی خیلی خیلی زیادی می­گیریم. و دلیل دوم اینه که زمانی ما به رشد و پیشرفت در آموزش سخنرانی می­رسیم که بتونیم با دقت سخنرانی­های تمرینی یا واقعی خودمون رو گوش کنیم. اون­وقت ایرادهای زیادی رو پیدا می­کنیم و در صدد اصلاحشون بر میاییم.

حالا که قراره عاشق صدامون بشیم، قدم اولش چی هست؟

خوشبختانه الان تقریباً همه ما حداقل یک گوشی موبایل داریم (حداقل J). به راحتی می­تونیم از ابزار voice recorder موجود در گوشی موبایل برای این تمرین استفاده کنیم. فراموش نکنید که ما با این کار ضمن ساختن مسیر عصبی، به بهبود قابل توجهی در بیان هم می­رسیم. به همین علت این تمرین در آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری واقعاً معجزه می­کنه. ممکنه در چند مرحله اول خیلی خوب صحبت نکنیم. هیچ اشکالی نداره. این هم جزئی از مسیر آموزش سخنرانی هست. فقط بارها و بارها انجامش بدید. تکرار در تمرین، رمز موفقیت شما در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری خواهد بود.در حقیقت خودمون عامل رشد خودمون هستیم. نکته مهمی که ما رو به پیشرفت در این تمرین می­رسونه این هست که حتماً باید فایل­های صوتی رو خودمون بصورت کاملاً دقیق گوش کنیم.

اجازه بدید همین الان یک قدم دیگه به عشق به صدامون نزدیک­تر بشیم.

لطفاً همین الان (تأکید می­کنم همین الان) گوشی موبایلتون رو بردارید. ابزار ضبط صدا رو فعال کنید و به صورت بداهه شروع به صحبت کردن کنید. این صحبت شما باید ۳ دقیقه طول بکشه. هر چیزی که به ذهنتون می­رسه بگید. می­تونید نظر خودتون رو در مورد مطالعه این مقاله تا این مرحله بیان کنید. البته تا ۳ دقیقه طولش بدید.

باز هم بهتون تبریک می­گم. خوشحالم از این که اینقدر همراهید و گول ظاهر ساده تمرین ­های آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو نمی­خورید. بی دلیل نیست که شما جزء %۳ افراد خاص جامعه هستید.

یکی از بهترین و مؤثرترین راهکارها برای ضبط و گوش کردن صدا، استفاده از امکان ارسال صدا در شبکه­ های پیام ­رسان هست. حتماً شما هم حداقل از یکی از شبکه­های مجازی پیام رسان مثل تلگرام و یا واتس­اپ استفاده می­کنید. همونطور که می­دونید در این برنامه­ها، علاوه بر ارسال متن، می­تونیم صدا رو هم ارسال کنیم. البته بیشتر ما ایرانی­ها به دلیل ترس پنهانی که توی دلمون ناشی از قضاوت­ های دیگران داریم معمولاً ترجیح می­دیم از ارسال متن استفاده کنیم.

شبکه­ های پیام­ رسان ابزار مناسبی برای تمرین فن بیان و آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری هستند. کافیه مسیر عصبی مورد نیازش رو با تکرار و تکرار برای خودمون بسازیم. بهتون پیشنهاد می­کنم یک قرار مهم با خودتون بگذارید. کمی شجاعت به خرج بدید و به طور کامل نوشتن متن در تلگرام و واتس­اپ رو قطع کنید. از این به بعد فقط صدا ارسال کنید. بعد از مدتی خواهید دید که نوشتن متن چقدر براتون سخت­تر از ارسال صدا هست. اگه ارسال صدا خیلی براتون سخته ابتدا از نزدیکانتون شروع کنید. افراد خانواده و دوستان صمیمی و نزدیک در اولویت هستند. طی یک هفته ارسال صدا رو از نزدیکان به همه تعمیم بدید. اینطوری موفقیت­های چشمگیری در آموزش سخنرانی کسب خواهید کرد.

حالا که تا اینجای مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو با جدیت دنبال کردید وقتش رسیده که کمی از حوزه آسایش خودمون خارج بشیم.

لطفاً همین الان گوشی موبایلتون رو بردارید. تلگرام یا واتس­اپ رو باز کنید و یک پیام صوتی به یکی از نزدیکانتون یا هر شخص دیگه ­ای ارسال کنید. اگه دوست داشتید می­تونید این پیام رو برای من ارسال کنید. حتماً بهتون پاسخ می­دم.

این هم آی دی روابط عمومی ما در تلگرام:    Raoouf_org

تمرین سوم: فیلم­برداری

در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، انجام تمرین ها بسیار اهمیت دارند، یکی از این تمرینها فیلمبرداری است… مثلا زمانی که جلوی آینه سخنرانی میکنید از خوتان فیلم بگیرید زبان بدن خود را تحلیل کنید

و یا با دوستانتان با ویدیو کال صحبت کنید….

کلام آخر

اگر مایلید که در مسیر آموزش سخنرانی قدمی را بردارید این مقاله میتواند اولین قدم برای شما باشد…

تمرینات را انجام دهید و نظرتان را برای ما ارسال کنید.