آموزش سخنرانی ، فن بیان و سخنوری
توی این نوشته سعی میکنم راهکارهای کاربردی آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو خدمتتون توضیح بدم. همون راهکارهایی که به کمک اونها تغییرات خیلی زیادی رو تجربه کردم و نتیجه اون تغییرات رو امروز شاهد هستید
آیا سخنرانی ذاتی است؟
در گذشته همیشه تصور من این بود که سخنرانی و سخنوری، کاملاً ذاتی است.
هنوز هم خوب به خاطر دارم که یکی از همکارانم به نام آقای قدیمی، قدرت بیان و سخنوری خوبی در جمع داشت. به همین دلیل معمولاً در جشنها یا مراسم ها، آقای قدیمی به عنوان مجری ایفای نقش میکرد و در نهایت مراسم و برنامه به نام آقای قدیمی تمام میشد.
آقای قدیمی از این موقعیت استفادههای خیلی خوبی میکرد و امتیازات زیادی را از آن خود کرده بود.
همیشه فکر میکردم این مهارت آقای قدیمی کاملاً ذاتی است و خاص خودش است.
شاید شما هم شخص یا اشخاصی رو دیده باشید که مثل آقای قدیمی تنها به واسطه داشتن توانایی سخنرانی و صحبت در جمع، تونستن فرصتهای زیادی رو به دست بیارند. حتی شاید شما هم در گذشته مثل من تصور میکردید که سخنرانی واقعاً ذاتیه و کار هر کسی نیست.
من به این نتیجه رسیدم که تصور قبلی من در مورد ذاتی بودن سخنرانی کاملاً اشتباه بود. میدونید چرا؟ چون اگه درست بود که من الان سخنران و مدرس سخنرانی نبودم و الان این سایت وجود نداشت و شما هم الان در حال مطالعه این نوشته نبودید.
یعنی واقعاً سخنرانی رو هم مثل سایر مهارتها میشه یاد گرفت؟
یعنی آموزش سخنرانی ، فن بیان و سخنوری واقعاً میتونه ما رو به یک سخنران تبدیل کنه؟
این سؤالات برای من هم پیش اومده بود. راستش من بعید میدونستم آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری به معنای واقعی بتونه من رو تغییر بده. چون من شخصی درونگرا، خجالتی و منزوی بودم. دقیقاً خانوادم هم اینطوری بودن. پس هیچوقت نمیتونستم باور کنم که آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری بتونه من رو عوض کنه.
باید بگم خوشبختانه جواب دو سؤال بالا، بله هست. این بله رو امروز قاطعانه و با علم و آگاهی میگم.
توی این نوشته سعی میکنم راهکارهای کاربردی آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو خدمتتون توضیح بدم. همون راهکارهایی که به کمک اونها تغییرات خیلی زیادی رو تجربه کردم و نتیجه اون تغییرات رو امروز شاهد هستید.
اجازه بدید موضوع آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو با یه سؤال ادامه بدم.
آیا رانندگی بلدید؟ اگه جوابتون مثبته لطفاً با خودتون فکر کنید و به این سؤال پاسخ بدید. رانندگی رو چطور یاد گرفتید؟
ممکنه بگید: خُب معلومه با تمرین و تکرار
البته یه چیز مهمی قبل از تمرین و تکرار بود: ابتدا آموزش اصولی و سپس تمرین اصولی و بارها تکرار و انجام دادنش منجر به فراگیری مهارت رانندگی شد. من بر حسب تجربه متوجه شدم فراگیری هر مهارتی چهار جزء اصلی دارد:
آموزش + تمرین + تمرین + تمرین
آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری هم از این قاعده جدا نیست. برای آموختن سخنرانی هم ابتدا به آموزش اصولی و سپس به تمرین اصولی و ادامه استمرار تمرین نیاز داریم.
برای آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری ابتدا نیاز به مسیر عصبی داریم.
شاید قبلاً هم اصطلاح مسیر عصبی رو شنیده باشید. واقعیت اینه که ما برای یادگیری و آموزش هر مهارتی نیاز به مسیر عصبی داریم. ایجاد مسیر عصبی در ذهن نیاز به تمرین دارد مثل رانندگی که وقتی مسیر عصبی شکل میگیرد به راحتی میتوانیم رانندگی کنیم…
شما الان مهمترین راز موفقیت در هر مهارتی از جمله آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو میدونید.
بعد از آشنایی با مسیر عصبی، متوجه شدیم که هر مهارتی رو میتونیم کسب کنیم. بله هر مهارتی!!! از جمله آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری فقط کافیه بتونیم مسیر عصبی اون مهارت رو در ذهنمون ایجاد کنیم. اما واقعاً چطوری باید این کار رو انجام بدیم؟
ساختن مسیر عصبی، تنها با افزایش دانش توی اون حوزه امکان پذیر نیست. تمرین و تکرار، مهمترین نقش رو در ساختن مسیر عصبی دارند. این قاعده در مورد آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری خیلی خیلی پررنگتر هست. یعنی هر چی تمرین درست و تکرار ما بیشتر باشه مسیر عصبی ما زودتر شکل میگیره
بنابراین برای ساختن مسیر عصبی در خصوص آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، در ادامه این نوشته، شما رو با تمرین های سادهای آشنا میکنم. کافیه فقط برای خودتون برنامه ای برای تمرین کردن داشته باشید و به طور مستمر و همیشگی، تکرار کنید. خواهید دید که چه اعتماد به نفسی در شما شکل میگیره. علت این اعتماد به نفس، ایجاد مسیرهای عصبی در مسیر آموزش سخنرانی خواهد بود.
حالا وقتشه که کمی ادبیاتمون رو تغییر میدیم. به قول اون برنامه معروف، زین پس به جای واژه منفی و نامأنوس نمیتونم ، بهتره بگیم: هنوز مسیر عصبیش ساخته نشده
نمیتونم…. یعنی…. هنوز مسیر عصبیش ساخته نشده
پس لطفاً تمرینهای زیر رو اونقدر انجام بدید که مسیر عصبی آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، به شکلی قدرتمند در ذهن شما ساخته بشه.
تمرین اول: آموزش سخنرانی فن بیان و سخنوری : سخنرانی در مقابل آینه
برای شروع آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، تمرین سخنرانی در مقابل آینه، به شدت اعتماد به نفس شما رو افزایش خواهد داد. کافیه فقط یک بار انجامش بدید. متوجه میشید که همین تمرین ساده، برای ما انجام دادنش خیلی خیلی سخت و دشواره. البته الان شما به خوبی علت این دشواری رو میدونید. علت این سختی چیه؟ درود بر شما. نبود مسیر عصبی کار رو برای ما خیلی سخت و خیلی دشوار میکنه. خوشبختانه شما راهکار رو هم به خوبی میدونید. باید چکار کنیم تا از این سختی و دشواری خلاص بشیم؟ بله دقیقاً. برای ساختن مسیر عصبی فقط باید بارها و بارها انجامش بدیم. حتی اگه واقعا برامون سخت باشه. لطفاً بارها و بارها در مقابل آینه بایستید و حداقل به مدت ۳ دقیقه در حالی که خودتون رو خوب نگاه میکنید سخنرانی کنید. بهترین بازههای زمانی برای آموزش سخنرانی، زمانهای ۳ دقیقهای خواهد بود. پیشنهاد من این هست که شما هم در بازه های ۳ دقیقه ای تمرین های مربوط به آموزش سخنرانی رو انجام بدید. هر چه دفعات تمرینی شما بیشتر و بیشتر باشه مسیر عصبی شما سریعتر شکل میگیره.
در حین سخنرانی در مقابل آینه، با خودتون ارتباط چشمی داشته باشید، یعنی به چشمهای خودتون نگاه کنید. همچنین به زبان بدن خودتون آگاه باشید. شما باید حرکات دست و حالتهای مختلف چهره خودتون رو زیر نظر بگیرید. هر بار سعی کنید کمی بهتر از دفعه قبلی سخنرانی خودتون رو انجام بدید.
نکته بسیار مهم توی این تمرین این هست که تا جایی که میتونید همه چیز رو به شرایط واقعی نزدیکتر کنید. یعنی چی؟
بعنوان مثال حتماً بهتون پیشنهاد میکنم لباس رسمی سخنرانی بپوشید. همون لباسی که قراره باهاش سخنرانی کنید.
با صدای واقعی سخنرانی رو تمرین کنید. واقعاً تا جایی که میتونید صدا رو ببرید بالا. تصور کنید در صحنه واقعی سخنرانی حضور دارید. در تمامی تمرینهای مربوط به آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، مهمترین دستاورد شما، پذیرش ذهنی خودتون هست. یعنی ذهن شما بعد از چندین بار تمرین شما رو بعنوان یک سخنران حرفهای خواهد پذیرفت. همین نکته ساده باعث میشه تمام بدن با ذهن شما همآهنگ شده و به شدت اعتماد به نفس بالایی در سخنرانی پیدا کنید. این معجزه آموزش سخنرانی است.
لطفاً تمرین سخنرانی در مقابل آینه رو جدی بگیرید. این یکی از بهترین تمرینها در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری محسوب میشه.
تمرین دوم: ضبط صدا
نمیدونید چقدر خوشحال و چقدر شگفت زدم از اینکه واقعاً بهترین تمرین های آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو با شما به اشتراک میگذارم. تمرین ضبط صدا از اون تمرین هاییه که واقعاً معجزه میکنه.
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشه که برای چند لحظه به صدای ضبط شده خودتون گوش کنید. در اون لحظه حاضر بودید هر کاری بکنید فقط اون صدای … قطع بشه . درست میگم؟!
اجازه بدید دو واقعیت مهم رو بهتون بگم که دونستن اونها در آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری میتونه کمکتون کنه.
واقعیت اول: همه انسانها از صدای خودشون متنفرند.
واقعیت دوم: همه انسانهایی که به طور حرفهای از صدا استفاده میکنند؛ عاشق صداشون شدند. مثل خواننده ها، بازیگرها، گوینده ها، دوبلرها، مجری ها و سخنرانها
شما جزء کدوم دسته هستید؟ به احتمال زیاد جزء گروه اول هستید. مثل من که زمانی از صدای خودم متنفر بودم.
ممکنه تعجب کنید. اما این حقیقت داره. همه انسانها از صدای خودشون متنفرند. چرا؟ چون ما در طول عمرمون، همیشه صدای خودمون رو از طریق برخورد صدا به اندامهای درونی بدن و در نهایت بازتاب صدا به اندام شنوایی درونی (گوش درونی) شنیدیم. بنابراین وقتی یکباره صدای خودمون رو از طریق گوش بیرونی میشنویم تفاوت زیادی رو حس میکنیم و چون با صدای شنیده شده از طریق گوش بیرونی آشنا نیستیم حس بدی بهمون دست میده و این کاملاً طبیعی هست. همونطور که گفتم تمام انسانها این حس بد رو نسبت به صدای اصلی خودشون دارند. به همین دلیل وقتی صدای خودمون رو از سیستم صوتی سالن میشنویم حالمون بد میشه و دچار استرس میشیم.
اما بریم سراغ واقعیت دوم. اگه قراره ما هم سخنران یا سخنور خوبی باشیم باید عاشق صدامون بشیم. چطور همچین چیزی ممکنه؟ فقط کافیه دهها و صدها هزاران بار به صدای خودمون گوش کنیم. ابتدای کار، حس خوشایندی از این شنیدن صدای خودمون نمیگیریم. علتش هم فقط نبود مسیر عصبی هست. کافیه فقط اعتماد کنید و بارها و بارها تکرارش کنید. به زودی عاشق صداتون خواهید شد.
راستی دلتون میخواد همین الان صدای واقعی خودتون رو بشنوید؟ لطفاً با کمک دستها از دهان به گوش، یک تونل ایجاد کنید. حالا صحبت کنید. الو الو صدا میاد؟ ۳-۲-۱
تبریک میگم. شما همین الان یک قدم به عشق به صدای خودتون نزدیک شدید.
شاید از خودتون بپرسید که واقعاً چرا باید عاشق صدامون بشیم؟ این چه ربطی به آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری داره؟
به دو دلیل در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری باید عاشق صدامون بشیم. دلیل اول اینه که اگه عاشق صدامون باشیم از شنیدنش انرژی خیلی خیلی زیادی میگیریم. و دلیل دوم اینه که زمانی ما به رشد و پیشرفت در آموزش سخنرانی میرسیم که بتونیم با دقت سخنرانیهای تمرینی یا واقعی خودمون رو گوش کنیم. اونوقت ایرادهای زیادی رو پیدا میکنیم و در صدد اصلاحشون بر میاییم.
حالا که قراره عاشق صدامون بشیم، قدم اولش چی هست؟
خوشبختانه الان تقریباً همه ما حداقل یک گوشی موبایل داریم (حداقل J). به راحتی میتونیم از ابزار voice recorder موجود در گوشی موبایل برای این تمرین استفاده کنیم. فراموش نکنید که ما با این کار ضمن ساختن مسیر عصبی، به بهبود قابل توجهی در بیان هم میرسیم. به همین علت این تمرین در آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری واقعاً معجزه میکنه. ممکنه در چند مرحله اول خیلی خوب صحبت نکنیم. هیچ اشکالی نداره. این هم جزئی از مسیر آموزش سخنرانی هست. فقط بارها و بارها انجامش بدید. تکرار در تمرین، رمز موفقیت شما در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری خواهد بود.در حقیقت خودمون عامل رشد خودمون هستیم. نکته مهمی که ما رو به پیشرفت در این تمرین میرسونه این هست که حتماً باید فایلهای صوتی رو خودمون بصورت کاملاً دقیق گوش کنیم.
اجازه بدید همین الان یک قدم دیگه به عشق به صدامون نزدیکتر بشیم.
لطفاً همین الان (تأکید میکنم همین الان) گوشی موبایلتون رو بردارید. ابزار ضبط صدا رو فعال کنید و به صورت بداهه شروع به صحبت کردن کنید. این صحبت شما باید ۳ دقیقه طول بکشه. هر چیزی که به ذهنتون میرسه بگید. میتونید نظر خودتون رو در مورد مطالعه این مقاله تا این مرحله بیان کنید. البته تا ۳ دقیقه طولش بدید.
باز هم بهتون تبریک میگم. خوشحالم از این که اینقدر همراهید و گول ظاهر ساده تمرین های آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو نمیخورید. بی دلیل نیست که شما جزء %۳ افراد خاص جامعه هستید.
یکی از بهترین و مؤثرترین راهکارها برای ضبط و گوش کردن صدا، استفاده از امکان ارسال صدا در شبکه های پیام رسان هست. حتماً شما هم حداقل از یکی از شبکههای مجازی پیام رسان مثل تلگرام و یا واتساپ استفاده میکنید. همونطور که میدونید در این برنامهها، علاوه بر ارسال متن، میتونیم صدا رو هم ارسال کنیم. البته بیشتر ما ایرانیها به دلیل ترس پنهانی که توی دلمون ناشی از قضاوت های دیگران داریم معمولاً ترجیح میدیم از ارسال متن استفاده کنیم.
شبکه های پیام رسان ابزار مناسبی برای تمرین فن بیان و آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری هستند. کافیه مسیر عصبی مورد نیازش رو با تکرار و تکرار برای خودمون بسازیم. بهتون پیشنهاد میکنم یک قرار مهم با خودتون بگذارید. کمی شجاعت به خرج بدید و به طور کامل نوشتن متن در تلگرام و واتساپ رو قطع کنید. از این به بعد فقط صدا ارسال کنید. بعد از مدتی خواهید دید که نوشتن متن چقدر براتون سختتر از ارسال صدا هست. اگه ارسال صدا خیلی براتون سخته ابتدا از نزدیکانتون شروع کنید. افراد خانواده و دوستان صمیمی و نزدیک در اولویت هستند. طی یک هفته ارسال صدا رو از نزدیکان به همه تعمیم بدید. اینطوری موفقیتهای چشمگیری در آموزش سخنرانی کسب خواهید کرد.
حالا که تا اینجای مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری رو با جدیت دنبال کردید وقتش رسیده که کمی از حوزه آسایش خودمون خارج بشیم.
لطفاً همین الان گوشی موبایلتون رو بردارید. تلگرام یا واتساپ رو باز کنید و یک پیام صوتی به یکی از نزدیکانتون یا هر شخص دیگه ای ارسال کنید. اگه دوست داشتید میتونید این پیام رو برای من ارسال کنید. حتماً بهتون پاسخ میدم.
این هم آی دی روابط عمومی ما در تلگرام: Raoouf_org
تمرین سوم: فیلمبرداری
در مسیر آموزش سخنرانی، فن بیان و سخنوری، انجام تمرین ها بسیار اهمیت دارند، یکی از این تمرینها فیلمبرداری است… مثلا زمانی که جلوی آینه سخنرانی میکنید از خوتان فیلم بگیرید زبان بدن خود را تحلیل کنید
و یا با دوستانتان با ویدیو کال صحبت کنید….
کلام آخر
اگر مایلید که در مسیر آموزش سخنرانی قدمی را بردارید این مقاله میتواند اولین قدم برای شما باشد…
تمرینات را انجام دهید و نظرتان را برای ما ارسال کنید.