در خصوص این موضوع در درس ششم دوره ی ۲۱ روزه به صورت کامل و تخصصی صحبت کردم که برای دیدن اطلاعات دوره میتوانید از طریق لینک زیر وارد شوید:
اطلاعات بیشتر در خصوص دوره ۲۱ روزه فن بیان و سخنرانی
شناخت مخاطب یکی از مهمترین عوامل موفقیت در سخنرانی، است.
برای این موضوع وقت گذاشتن ارزش دارد و به هیچ وجه نباید این موضوع را ساده گرفت.
سخنرانان حرفه ای می دانند که برای اینکه سخنرانی خیلی خوب داشته باشند باید با توجه به نیاز و شرایط مخاطبین سخنرانی کنند و نمی توانند بدون هیچ شناختی یک سخنرانی را انجام دهند.
چرا شناخت مخاطب در سخنرانی مهم است؟
تصور کنید سخنرانی را که هیچ شناختی از مخاطبان ندارد و فقط یک محتوایی را آماده کرده که سخنرانی کند، در این صورت نتیجه چه می شود؟!
بعید است که بتواند یک سخنرانی قابل قبولی را ارائه دهد و احتمال خراب شدن سخنرانی خیلی زیاد است!
چون روی شناخت مخاطبان وقت نگذاشته است و با توجه به آنها سخنرانی نمی کند.
در صورتی که به جای وقت گذاشتن روی موارد دیگر، می توانست حداقل کمی هم وقت برای شناخت مخاطب در نظر بگیرد.
پس هر کسی به عنوان یک سخنران باید شناخت مخاطبان را جزو ضروریات سخنرانی در نظر بگیرد تا کیفیت سخنرانی خود را بالاتر ببرد.
مخاطبین دوست دارند که شما اختصاصی و فقط برای نیاز آنها صحبت کنید و برای آنها شخصیت جدا قائل شوید… اما در عمل نباید بین مخاطبین خود تفاوت و تمایز قائل شوید. چه از نظر نژاد چه جنسیت و قوم و…
یک سخنران حرفه ای به این موضوع عادت دارد که افراد از شهرها و فرهنگ های مختلف در سمینار حضور دارند.
شناخت مخاطب در چه زمینه هایی انجام میشود؟
زمینه های مختلفی برای شناخت مخاطب در سخنرانی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- تعداد مخاطبان
- سن و جنسیت مخاطبان
- سطح دانش مخاطبان
- نیاز مخاطبان
- آرزو و اهداف مخاطبان
- ترس ها و مشکلات مخاطبان
- ارزش های مخاطب
۱-تعداد مخاطبان
باید از قبل تعداد مخاطبان مشخص باشد و با توجه به آن برنامه ریزی کرد که چطور سخنرانی را پیش برد.
مطمئناً اینکه برای ۲۰ نفر می خواهیم سخنرانی کنیم با ۲۰۰ نفر تفاوت هایی دارد.
برای ۲۰ نفر می توان قسمت پرسش و پاسخ و تمرینات گروهی را بیشتر انجام داد و برای ۲۰۰ نفر با توجه به زمان این محدودیت بیشتری دارد.
من در کلاس مهندسی بیان حضوری و آنلاین طوری برنامه ریزی میکنم که ۱۵ الی ۲۵ نفر در کلاس حضور داشته باشند که همه افراد بتوانند سخنرانی ۳ دقیقه ای خود را انجام دهند.
وقتی تعداد مخاطبین را ندانیم نمی توانیم خودمان را آماده کنیم؛ چون تصویرسازی ذهنی برای یک سخنرانی با تعداد بالا، تفاوت دارد با یک سخنرانی که تعداد آن پایین است.
به دست آوردن تعداد مخاطبان هم کار سختی نیست و با توجه به تعداد ثبت نامی ها می شود پیش بینی کرد.
معمولاٌ تعداد کمتری نسبت به ثبت نامی ها می آیند، اما خودتان را برای همان تعداد آماده کنید و این موضوع زیاد مهمی نیست.
۲-سن و جنسیت مخاطبان
صحبتی که برای مخاطبان کم سن و سال انجام می شود با مخاطبانی که سن بالاتری دارند فرق دارد و محتوا باید براساس آن تنظیم شود.
اگر در جایی سخنرانی داریم که اکثریت افراد میان سال هستند، طبق آن محتوا را طوری طراحی کنیم که به درد آن ها بخورد.
شاید وجود اسلاید ها و تمرینات گروهی متعدد، آن ها را خسته کند و بیشتر باید از داستان در سخنرانی استفاده کرد.
اگر مخاطبین شما نسل جوان و کم سن و سال هستند شما باید از کلمات امروزی و آپدیت استفاده کنید تا بتوانند با شما ارتباط بگیرند، نسل جوان با شوخی و خنده احساس صمیمیت بیشتری دارند، اصطلاحات خاص خودشان را دارند.
در مورد جنسیت هم باید خیلی دقت کرد و درصد خانم ها و آقایان را از قبل دانست.
بعضی از سخنرانی ها موضوع عمومی دارد که در آن جنسیت فرقی ندارد.
سخنرانی هایی هم وجود دارند که با توجه به تعداد خانم ها و آقایان کمی تفاوت دارد و نیاز به تغییراتی در ساختار سخنرانی است.
در صحبت و سخنرانی خود حتما به این موضوع توجه کنید که به جنس مخالف بی احترامی نکنید.
در خصوص این موضوع در درسنامه شماره ۶۰ بیشتر توضیح دادم، با عضویت در درسنامه هر روز آموزش جدید در خصوص موضوعات متنوع از من میشنوید و این فایل آموزشی را میتوانید از روابط عمومی ما دریافت کنید.
از طریق پیام در واتس اپ یا تلگرام این شماره: ۰۹۱۰۲۶۲۵۲۰۶ میتوانید در درسنامه عضو شوید.
۳-سطح دانش مخاطبان
سطح دانش مخاطبان با توجه به موضوع سخنرانی، این قابلیت را دارد که از اهمیت بیشتر یا کمتر برخوردار باشد.
منظور از دانش لزوماً تحصیلات دانشگاهی نیست و منظور این است که چه قدر آگاهی از موضوع صحبت ما داشته باشند.
از طریق فرم هایی می توان سطح دانش مخاطبان را اندازه گیری کرد که چه مواردی را می دانند و چه مواردی را کلاً شناخت ندارند و این یک دید خوبی می دهد که چه محتواهایی را بهینه سازی کرد.
البته ممکن است سخنرانی در کلاس آموزشی باشد که در مورد مبانی یک موضوع عمومی است که نیازی به دانش قبلی نیست و هر کسی می تواند در آن شرکت کند.
پرسیدن سوال میتواند شما را به شناخت مخاطب برساند، با پرسیدن سوال میتوانید متوجه شوید که مخاطب در خصوص موضوع سخنرانی شما چقدر اطلاعات دارد، البته پرسیدن مستقیم اینکه در خصوص این موضوع چقدر اطلاعات دارید سوال درستی نیست، بهتر از اینکار را حرفه ای انجام دهید
مثلا به جای اینکه بگوییم در خصوص شناخت مخاطب چه کسی اطلاعات دارد؟
بهتر است بگوییم چند نفر میدونند که برای شناخت مخاطب به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
۴-نیاز مخاطبان
در هر سخنرانی خیلی اهمیت دارد که مسئله درست مخاطب حل شود و با دست پر از کلاس خارج شود.
از قبل باید درست اطلاع رسانی و تبلیغ کرد که مخاطبان به طور اشتباه در آن کلاس شرکت نکنند و دنبال حل مسئله ای اشتباه نباشند که قرار نیست حل شود!
مثلاً ممکن است مخاطبانی در سمیناری در مورد آموزش سخنرانی به اشتباه دنبال افزایش اعتماد به نفس در زندگی باشند.
هر چند که این سمینار ممکن است ناخودآگاه اعتماد به نفس اشخاص را بالاتر ببرد، اما در نهایت قرار است که مهارت سخنرانی افراد را توسعه دهد؛ اینکه اعتماد به نفس به صورت ریشه ای افزایش یابد نیاز به کلاسی ویژه در همان زمینه است.
۵- آرزوها و اهداف مخاطبین
یکی از مواردی که در شناخت مخاطب باید توجه کنیم این هست که افرادی که در سخنرانی ما حضور دارند با چه هدف و آرزویی در این جلسه هستند؟
مثلا من در کلاس مهندسی بیان میدانم که هدف افرادی که در کلاس من شرکت کرده اند تقویت فن بیان است، و باید مخاطب را به هدف و آرزویی که دارد برسانیم.
۶-ترس ها و مشکلات مخاطب
یکی دیگر از راه های شناخت مخاطب شناخت ترس ها و دغدغه های مخاطب است، مثلا من دغدغه ی شرکت کننده های کلاس مهندسی بیان را میدانم و بر اساس ترس ها و دغدغه های آنها تمرین و تکنیک معرفی میکنم. این کار باعث ایجاد احساس همدلی بین شما و مخاطب میشود.
۷- ارزش های مخاطب
در یک جلسه سخنرانی باید به این موضوع توجه کنیم که ارزش مخاطب چیست، ارزش، اصول اساسی زندگی مخاطب است .هر انسانی با ارزش های خود سبک زندگی خود را میسازد.
فرهنگ نقش زیادی در ایجاد ارزش ها دارد، اینکه چه چیزی درست یا نادرست است و مخاطب به چه چیزی اهمیت میدهد و…
نحوه راه رفتن، نوع پوشش افراد، نحوه صحبت افراد، توقعات و انتظارات افراد و…. همه اینها ارزش هستند.
در مقاله چگونه برای خود ارزش ایجاد کنیم و آن را تغییر دهیم؟ بیشتر در خصوص ارزش ها بخوانید.
نقش صحبت های سخنران قبلی در شناخت مخاطب
سمینارهایی وجود دارند که چندین سخنران در زمان های مختلف سخنرانی می کنند.
اگر موضوع سخنرانی مرتبط با هم است که حتما از قبل هماهنگی بین سخنرانان صورت گیرد و موارد قبلی رعایت می شود.
همین طور لازم است که محتواها و اسلایدهای آن ها بررسی شود تا موارد که صحبت می شود یکسان نباشد.
ممکن است در یک سخنرانی مهمان باشیم و سخنرانی کوتاهی انجام دهیم و از قبل به این موارد دسترسی نداشته باشیم.
سخنران حرفه ای در آن لحظه صحبت های سخنران قبلی را با دقت گوش می دهد و با توجه به آن شناختی از مخاطب پیدا می کند و حتی ممکن است کمی در سخنرانی خود تغییر ایجاد کند.
چگونگی کسب اطلاعات برای شناخت مخاطب
یکی از راه هایی که برای شناخت مخاطب داریم استفاده از فرم گوگل از قبل طراحی شده و پرسیدن سوال از آنهاست.
می توان به مخاطب ایمیلی زد و در آن لینکی از فرم گوگل قرار داد که مخاطبین اطلاعات خودشون را وارد کنند و در این صورت ما یک بانک اطلاعاتی خیلی خوب داریم.
بهتر است در این فرم ها یک بخش به عنوان سوال های مخاطبان قرار داد.
چون یک لیست عالی از سوالات آن ها در اختیار خواهیم داشت که می توان در محتوا به آن سوالات مرتبط جواب داده شود.
سوالاتی مثل : سن و جنسیت، علت حضور در کلاس، نحوه آشنایی، تحصیلات و شهری که ساکن هستند، و بسته به نیاز خودتان از این شناخت سوالات را طراحی کنید.
همچنین روش های دیگری برای کسب اطلاعات برای شناخت مخاطب وجود دارد از جمله:
۱-از برگزار کننده می خواهیم که اطلاعات شرکت کنندگان را در اختیار ما بگذارد.
۲-اگر تعداد شرکت کنندگان کم است با آنها تماس می گیریم و یک سری سوال آماده را می پرسیم.
۳-در حین سخنرانی می توان با سوالاتی که پرسید، سریع یک شناخت اضافی از مخاطبان بدست آورد.
۴-در شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام نظرسنجی می گذاریم.
نتیجه گیری
یکی از اصلی ترین مراحل یک سخنرانی خوب شناختن مخاطبی هست که قرار است با او صحبت کنیم. زیرا مخاطب به عنوان یکی از ارکان سخنرانی نقشی تعیین کننده در موفقیت یک سخنرانی را بر عهده دارد.
در این مقاله بررسی کردیم که برای شناخت مخاطب به چه نکاتی باید توجه کنیم، لطفا شما هم نظرات خود را برای ما بنویسید.
