اهمیت حافظه در سخنرانی

تقویت حافظه در سخنرانی بسیار اهمیت دارد زیرا تمام محتوایی که قرار است در هنگام سخنرانی راجع به آن صحبت کنید، تنها بخش ناچیزی از دستاوردها و مطالعات شما درباره موضوع سخنرانی است.

اما هنگامی که برای سخنرانی به بالای سن می‌روید، باید روی موارد زیادی تمرکز کنید؛ از زبان بدن و تقسیم نگاه گرفته تا محل راه رفتن و ایستادن و کارکردن با سیستم صوتی و تصویری، همه اینها می‌تواند تمرکز شما را روی موضوع سخنرانی کاهش دهند و باعث شوند گاهی دچار فراموشی شوید.

بنابراین تا می­‌توانید باید برای به‌ ­خاطر سپردن مطالب به حافظه‌­تان کمک کنید.

در هنگام سخنرانی به همراه داشتن یک یادداشت که در آن تنها بخش­‌های مهم سخنرانی، و نه همه مطالب، را نوشته­‌اید بسیار به شما کمک خواهد کرد. این یادداشت­‌ها می­‌توانند اضطراب و ترس از سخنرانی را کاهش دهند، زیرا شما مطمئن هستید در هر مرحله­‌ای که مطلب را فراموش کردید، با نیم نگاهی به یادداشت­‌هایتان می­‌توانید آن را به سرعت به یاد بیاورید و به سخنرانی خود ادامه دهید.

پس به عنوان نخستین قدم برای یاری رساندن به حافظه خود، همواره چیزهایی که نمی­‌خواهید فراموش کنید را روی کاغذ بنویسید. از بخش‌­های اصلی سخنرانی گرفته تا نکات مهم یک جلسه کاری یا حتی فهرست کارهایی که باید در طول روز انجام دهید.

داشتن حافظه‌ای قوی و قابل اعتماد از امتیازهای یک سخنران موفق و حرفه‌ای به شمار می‌رود. هنگامی که با موقعیت ویژه‌ای در سخنرانی روبرو می‌شوید یا مجبورید یک سخنرانی بداهه انجام دهید، می‌توانید با مراجعه به گنجینه ارزشمند حافظه خود از مطالبی که قبلا در ذهنتان ذخیره شده‌اند به خوبی استفاده کنید.
با تکنیک‌های این مقاله به حافظه خود برای بخاطرسپاری مطالب کمک کنید.

حافظه‌ برای یک سخنران!

در تقویت حافظه برای سخنرانی درواقع بخشی از مکانیزم طبیعی بدن خود را بهبود می‌بخشید. هنگامی که در حال شنیدن، دیدن و یا حتی بوییدن چیزی هستید اطلاعات بصورت پراکنده وارد مغز شما می‌شوند. مغز پس از بررسی و دسته‌بندی این داده‌ها هر کدام را در جای خودش قرار می‌دهد تا در صورت لزوم دوباره آنها را بازخوانی کند.
اما اینکه این اطلاعات چه مدتی و با چه عمقی در مغز ذخیره شوند و همچنین مدت زمان بازخوانی آنها را خودتان تعیین می‌کنید. داشتن حافظه‌ای قوی و قابل اعتماد از امتیازهای یک سخنران موفق و حرفه ای به شمار می رود. هنگامی که با موقعیت ویژه‌ای در سخنرانی روبرو می‌شوید یا مجبورید یک سخنرانی بداهه انجام دهید، می‌توانید با مراجعه به گنجینه ارزشمند حافظه خود از مطالبی که قبلا در ذهنتان ذخیره شده‌اند به خوبی استفاده کنید.

اگر حافظه شما قوی باشد، در حفظ کردن مطالب، یادآوری خاطرات و وقایع، و بخاطر سپردن متن سخنرانی‌تان راه آسان‌تری را در پیش دارید. به کمک تکنیک‌های این مقاله می توانید تا حدی حافظه خود را تقویت کنید تا توانایی یادآوری مطالب افزایش یابد و مطلبی که می‌آموزید زود و آسان فراموش نشود.
با وجود آنکه تا کنون روش‌های زیادی برای تقویت حافظه و افزایش مهارت بخاطرسپاری و یادآوری مطالب وجود دارد، اما جالب است بدانید؛ تا می‌توانید نباید به حافظه خود اعتماد کنید! مخصوصا در هنگام سخنرانی کردن و با وجود شرایط خاص سخنرانی. جمله معروف «الکس مولن»؛ مرد حافظه جهان نیز گواهی بر این واقعیت است:«من این قدر احمق نیستم که به حافظه‌ام اعتماد کنم»!

استفاده از یادآور برای کمک به تقویت حافظه در سخنرانی

یکی از کارهای مهمی که به هنگام آماده‌سازی محتوای سخنرانی خود باید انجام دهید این است که یک یادداشت مناسب از مطالب تهیه کنید تا در هنگام سخنرانی از آن استفاده کنید. یادداشت سخنرانی به شما کمک می‌کند تا بتوانید ترتیب زمانی و تقدم بیان مطالب را رعایت کنید و نکته‌ای را در حین سخنرانی از قلم نیندازید. یادداشت سخنرانی که از این پس با عنوان «برگه یادآور» از آن نام می‌بریم، تفاوت‌های زیادی با یادداشت‌های معمولی دارد.

در ادامه برخی از روش‌های تهیه یادآور و تقویت حافظه در سخنرانی را مرور می‌کنیم:

یادآور معمولی

برای تهیه یادآور معمولی از یک برگه یادداشت کوچک استفاده کنید؛ رئوس مطالب و تیترهای محتوای خود را به ترتیب روی کاغذ بنویسید. می‌توانید زیر هر تیتر هم چند عبارت کلیدی مربوط به آن را قرار دهید. سعی کنید تا حد امکان نوشته‌های خود را درشت بنویسید؛ درشت‌نویسی در این یادآور بسیار اهمیت دارد. زیرا امکان دارد هنگام سخنرانی دچار اضطراب شوید و در چنین مواقعی خواندن نوشته‌های ریز و یا حتی معمولی مشکل خواهد بود!

در یادآور و تقویت حافظه در سخنرانی فقط نکات اصلی و کلید واژه‌های مهم آورده می‌شود؛ این عبارت‌های کلیدی را می‌توانید به ترتیب شماره یا رنگ از یکدیگر متمایز کنید. انتخاب عبارت‌های کلیدی مناسب برای نوشتن در یادآور نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. عبارت مناسب می‌تواند مانند یک چراغ راهنما، سیر سخنرانی را در مسیر صحیح قرار دهد.

اگر عبارت کلیدی به درستی انتخاب شود، می‌تواند نقطه آغاز یک مبحث طولانی در سخنرانی باشد. علاوه بر این، یادآور سخنرانی باید به گونه‌ای تنظیم شود که سخنران بتواند با یک نگاه سریع و اجمالی به آن خط سیر سخنرانی خود را دنبال کند، بدون آنکه نیاز به قطع سخنرانی یا حتی مکث داشته باشد.

یادآور اسلاید

امروزه همه سخنرانی‌های حرفه‌ای به همراه اسلاید ارائه می‌شوند. اسلایدهای سخنرانی را به روش‌های مختلفی می‌توان تهیه کرد؛ «پاورپوینت» و «پرزنتر» دو نرم‌افزار قدرتمند و بسیار کاربردی برای تهیه اسلاید به شمار می‌روند. محتوای هر اسلاید علاوه برآنکه می‌تواند مخاطبان را جذب کند، در یادآوری رئوس مطالب نیز به شما یاری می‌رساند.

اما اگر هنوز ابتدای راه سخنرانی هستید، پیشنهاد می‌شود در کنار یادآور اسلاید از یک یادآور دیگر نیز کمک بگیرید. تا اگر بنا به هر دلیلی از جمله نقص فنی، امکان استفاده از اسلایدها برای شما فراهم نشد، بتوانید سخنرانی خود را بدون استرس ادامه دهید.

تکنیک‌های ساخت اسلاید با نرم‌افزار پاورپوینت

مغز انسان بیش از ۸۰ درصد اطلاعات خود را از طریق حس بینایی به دست می‌آورد. به همین دلیل است که از سال‌های دور بیشتر سخنرانان برای انتقال بهتر نظور و مفهوم خود از تصاویر استفاده کرده‌اند. پاورپوینت نرم­افزار قوی و جامعی است که امکانات بسیار زیادی برای ارائه سخنرانی در اختیار کاربران قرار می­ دهد. به کمک این برنامه می ­توانید مجموع ه ای از اسلایدهای جذاب را تهیه کنید که دارای متن، عکس، صدا، فیلم، انیمیشن و ده­ ها امکان جالب دیگر باشند.

برای یادگرفتن کامل این برنامه باید از کتاب­های آموزشی و یا افراد متخصص کمک بگیرید. با وجود اینکه کار با پاورپوینت بسیار ساده است؛ اما ساخت اسلایدهای جذاب و حرفه‌ای مستلزم به کارگیری خلاقیت، صرف زمان و استفاده درست از امکانات این نرم‌افزار است.

در اینجا به چند نکته مهم اشاره می‌شود که باید در هنگام تهیه اسلایدها به آنها دقت کنید:

سناریوی سخنرانی را از قبل آماده کنید

آنچه قرار است در اسلایدها نمایش داده شود، بخش‌های مهم، جالب و یا چکیده مطالب سخنرانی شما هستند. بنابراین قبل از هر چیز محتوای سمینار خود را آماده کنید. ببنید به چه مطالبی نیاز دارید و هرکدام را چطور و کجا باید بکار ببرید.

تمام مطلبی که می‌خواهید درباره آنها صحبت کنید را بصورت سناریوی یک نمایشنامه برای خودتان بنویسید و سپس بر اساس این سناریو شروع به ساخت اسلاید کنید. یادتان باشد زمانی که در حال طراحی مسیر سخنرانی خود هستید و به مراحل و ترتیب آن فکر می‌کنید، ذهن شما هم بصورت ناخودآگاه درحال فکر کردن درباره نحوه ساخت اسلایدها، تصاویر و ویژگی‌های دیگر آن است!

مقاله آماده‌سازی محتوای سخنرانی را نیز مطالعه کنید.

عناوین را هوشمندانه انتخاب کنید

این موضوعی است که هنگام طراحی سناریوی سخنرانی باید به آن توجه کنید. این که هدف هر اسلاید چیست و قرار است مخاطب را با چخ مسئله‌ای روبرو کند. بنابراین عناوین هر اسلاید را از قبل مشخص کنید، با انتخاب هوشمندانه و خلاقانه عنوان­های هر اسلاید، انگیزه مخاطب را برای شنیدن ادامه صحبت­هایتان افزایش دهید.

می ­توانید در برخی اسلایدها پرسشی را مطرح کنید تا مخاطب برای دیدن اسلاید بعدی کنجکاو شود.

از امکانات به اندازه استفاده کنید

پاورپوینت امکاناتی همچون صدا، تصویر و انیمیشن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. اما شاید دقت کرده‌اید که اسلایدهای هیچکدام از سخنرانان حرفه‌ای صدا ندارد! همچنین با وجود اینکه استفاده از تصاویر مناسب، اسلایدهای شما را چشم ­نواز و جذاب می ­کند، اما باید عکس ­های مناسب با کیفیت بالا و جالب را بکار ببرید.

اگر می ­خواهید تصویری تمام صفحه اسلاید را بپوشاند، حتما در انتخاب رنگ فونت دقت کنید تا خوانا باشد. از انیمیشن­ها نیز درست و بجا  و به اندازه استفاده کنید. کاربرد بیش از اندازه انیمیشن­ها ذهن مخاطب را خسته و آشفته می­ کند. از طرفی این امکان پاورپوینت  زمانی که می‌خواهید یک فایل صوتی یا یک فیلم را در اسلاید خود نمایش دهید، بسیار کاربردی خواهد بود.

بنابراین الزاما نباید از همه امکانات این نرم‌افزار در ساخت اسلایدهایتان استفاده کنید. استفاده بیش از حد از چنین امکاناتی توجه مخاطب را از موضوع اصلی دور کرده و از اثربخشی سخنرانی می‌کاهد.

ترتیب را رعایت کنید

در اسلاید اول مشخصات سخنرانی خود را قرار دهید. این مشخصات می­ تواند شامل عنوان سخنرانی، یک زیرعنوان به صورت توضیحات تکمیلی، نام خودتان و یا تاریخ سخنرانی باشد. اسلایدها را حتما شماره­ گذاری کنید،

با این کار علاوه بر آنکه ترتیب اسلایدها را فراموش نمی­ کنید در هر مرحله می ­دانید تا چه حدی از سخنرانی خود را انجام داده­ اید و چقدر دیگر باقی مانده است  و مدیریت زمان در سخنرانی را انجام می‌دهید. در آخرین صفحه از حضور و توجه حاضرین تشکر کنید و تعداد اسلایدها را با توجه به زمان ارائه خود تنظیم کنید.

با توجه به اینکه هر اسلاید می‌تواند حداقل ۱۵ ثانیه و حداکثر ۲ دقیقه روی صفحه نمایش قرار گیرد. معمولا برای یک سخنرانی ۲۰ دقیقه‌ای از ۱۰ اسلاید استفاده می‌شود.

مقاله مدیریت زمان در سخنرانی را مطالعه کنید!

در انتخاب اندازه و نوع دستخط فونت دقت کنید

نوع فونت باید متناسب با مخاطب شما باشد؛ از فونت­‌های غیرعادی و عجیب و غریب استفاده نکنید؛ سعی کنید بیشتر از فونت‌­های رسمی استفاده کنید. اما به عنوان مثال اگر قرار است برای دانش‌­آموزان یک مدرسه ابتدایی صحبت کنید، می‌­توانید از فونت­‌های فانتزی­‌تر هم استفاده کنید.

اندازه فونت را طوری انتخاب کنید که با توجه به فاصله پرده از حضار، برای مخاطبان قابل دیدن باشد. پیشنهاد می‌­شود از فونت­‌های اندازه ۲۵ کوچکتر برای متن استفاده نکنید و اندازه تیترها هم از ۳۶ بزرگتر نباشد.

محتوای هر اسلاید را با وسواس تعیین کنید!

مخاطب شما نیاز ندارد تمام مطالب سخنرانی را بخواند، البته وقت کافی همین برای این کار ندارد! او باید تنها با یک نگاه به هر اسلاید و خواندن عناوین و تیترهای آن، روند کلی صحبت­‌های شما را دنبال کند و برای دیدن ادامه اسلایدها تشویق شود.

اگر قرار است اسلایدهای سخنرانی پر از نوشته باشد در اینصورت خودتان قرار است چه کاری انجام دهید؟! شاید بهتر باشد شما سکوت کنید تا افراد خودشان از روی نوشته‌­ها بخوانند! محتوای هر اسلاید باید خلاصه، گویا و جذاب باشد. بنابراین با انتخاب هوشمندانه و خلاقانه عناوین و مت‌ن­های هر صفحه، هم باید انگیزه مخاطب را برای شنیدن صحبت­هایتان افزایش دهید و هم اینکه در ذهن او پرسش­‌هایی ایجاد کنید که برای دیدن اسلایدهای بعدی کنجکاو و مشتاق شود.

در انتخاب رنگ‌ها خوش­‌سلیقه باشید!

انتخاب مناسب رنگ یکی از عوامل بهتر دیده شدن اسلایدها است. در صفحات با زمینه روشن از رنگ نوشته تیره استفاده کنید و روی صفحه­‌های تیره­‌تر با رنگ‌­های روشن بنویسید. بهتر است از تصویر زمینه ساده و با رنگ نسبتا روشن استفاده کنید، اما سعی کنید از رنگ­‌های خیلی روشن استفاده نکنید و این نکته را به یاد داشته باشید همه رنگها روی پرده نمایش چند درجه کم­‌رنگ­تر دیده خواهند شد.

از رنگ­‌های تند هم بصورت مکرر برای زمینه صفحه­ها استفاده نکنید، زیرا به تدریج چشم بیننده­ها را خسته می­کند.

برای اتفاقات پیش‌­بینی نشده آماده باشید!

فایل تمام عکس و فیلم­‌هایی که در اسلایدهای خود استفاده کرده‌­اید را حتما بصورت جداگانه در روز ارائه همراه خود داشته باشید. علاوه بر آنکه اسلایدهای خود را بصورت فایل پاورپوینت ذخیره می­‌کنید، به کمک گزینه­‌های منوی ذخیره، اسلایدهای خود را بصورت فایل عکس هم ذخیره کنید،

تا اگر شرایط خاصی پیش آمد و رایانه محل ارائه شما نتوانست فایل پاورپوینت را نمایش دهد، از آنها استفاده کنید. فراموش نکنید؛ هنگامی که اسلایدهای خود را بصورت فایل­های تصویری ذخیره می­کنید، انیمشن، فیلم و یا صدای آن اجرا نخواهد شد.

قانون پنج در پنج برای اسلایدهای متن محور

مطابق این قانون در اسلایدهای متنی تا حد ممکن تعداد جملات و کلمات باید شرایط زیر را داشته باشند:

هر اسلاید حداکثر پنج عنوان (بولت) داشته باشد

جملات مقابل هر عنوان حداکثر پنج کلمه داشته باشند

مطالب عنوان‌های طولانی در دو سطر نوشته شوند

عنوان‌ها به ترتیب و یکی پس از دیگری نمایش داده شوند

قانون یک سوم برای اسلایدهای تصویر محور

اگر صفحه هر اسلاید را از طول و عرض به سه قسمت مساوی تقسیم شود.

تصویر یا حتی متنی که بیشترین تاکید را روی آن دارید باید در یک سوم گوشه و بالا (راست یا چپ) قرار بگیرد. زیرا در این نقطه طلایی است که مغز انسان بیشترین توجه خود را معطوف می‌کند. بهتر است سایر تصاویر را در نزدیک‌ترین مکان به خطوط عمودی و افقی قرار دهید.

به عنوان حرف آخر فراموش نکنید مهم‌ترین اصل در استفاده از پاورپوینت این است که:

سخنرانی شما وابسته به اسلایدها نباشد؛ بلکه اسلایدها باید به سخنرانی شما وابسته باشند!‌

تقویت حافظه در سخنرانی به روش یادآور دفترچه‌ای

دفترچه یادآور می‌تواند ترکیبی از همه یادآورهای ذکر شده باشد. برای تهیه این دفترچه، ابتدا اسلایدهای سخنرانی خود را طراحی کنید و سپس آنها را در قالب یک دفترچه برای خودتان چاپ کنید. می‌توانید هر صفحه از دفترچه را به سه یا چهار اسلاید اختصاص دهید و فضایی برای نوشتن نکات اضافی در گوشه صفحه در نظر بگیرید. بهتر است دفترچه یادآور خود را در اندازه آ۴ تهیه کرده و آن را سیمی کنید تا هنگام سخنرانی بتوانید براحتی از آن استفاده کنید.

استفاده از هریک از روش‌های یادآوری مطالب در سخنرانی نیازمند صرف وقت و برنامه‌ریزی محتوایی است. هرچقدر پیش از سخنرانی برای آماده‌سازی، سازماندهی و برنامه‌ریزی محتوای آن زمان بیشتری صرف کنید. احتمال آنکه سخنرانی موفق‌تر و قدرتمندی را پیش‌رو داشته باشید نیز بیشتر خواهد شد. در نهایت این شما هستید که انتخاب می‌کنید؛ چطور در سخنرانی خود حاضر شوید.

تقویت حافظه در سخنرانی به روش یادآور نقشه‌ ذهنی

طراحی و رسم مایند مپ یا نقشه‌ ذهنی یکی از اصولی‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای سازماندهی و به خاطر سپاری مطالب است. باوجود اینکه طراحی و ترسیم یک نقشه‌ ذهنی ممکن است سخت و زمان‌بر به نظر برسد، اما این روش قدرت بسیار بالایی برای ثبت ماندگار مطالب در ذهن دارد.

نقشه‌ ذهنی را می‌توانید به صورت دستی بکشید یا به کمک نرم‌افزار رسم کنید و سپس آن را چاپ کنید. استفاده از مایند مپ می‌تواند موجب شفاف‌تر شدن ایده‌ها، آموزش بهتر و اثر بخش‌تر، یادداشت‌ برداری سریع‌تر و انتقال بهتر مطالب و حتی مدیریت زمان در جلسات و سخنرانی‌ها شود.

مایند مپ یا نقشه‌ ذهنی امروزه یکی از محبوب‌ترین روش‌های یادگیری در جهان به شمار می‌رود. به کمک مایند مپ می‌توان به صورت گرافیکی و با تکیه بر قابلیت‌های حافظه تصویری انسان، کارایی مغز را برای به‌ خاطر سپاری مطالب افزایش داد. علاوه بر آن، ساختار درختی و منشعب این روش می‌تواند موجب ایجاد یک ساختار منظم و سازمان یافته در ذهن شود که ماندگاری بیشتر مطالب، یادگیری عمیق‌تر و آموزش اصولی‌تر را به همراه خواهد داشت.

«تونی بوزان» نویسنده و مشاور آموزشی اهل انگلستان و ابداع کننده روش نقشه ذهنی است. او در سال ۱۹۹۶ با معرفی این روش و انتشار کتابی با عنوان the mind map book  اصول رسم نقشه ذهنی را در در اختیار عموم قرار داد. به عقیده بوزان ساختار شاخه‌ای مایند مپ بسیار شبیه به ساختار منشعب درختان و حتی نورون‌های مغز انسان است و به همین دلیل مغز بسیار راحت می‌تواند با این روش که همسو با ویژگی‌های طبیعت است، مطابقت پیدا کند.

از آن زمان تا کنون ویژگی‌های منحصر به‌ فرد این روش جنبه‌های مختلف یادگیری و آموزش را تحت تاثیر خود قرار داده است.

مزایا و کاربردهای مایند مپ

مهمترین کاربردهای مایند مپ می‌تواند برای مطالعه و خلاصه‌نویسی کتاب‌ها و جزوات آموزشی، یادگیری بهتر دروس، طبقه‌بندی ذهن، سازماندهی ایده‌ها، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری، ایجاد ارتباط بهتر بین موضوعات متفاوت، ساختاردهی داده‌ها و تدوین محتوای سخنرانی باشد.

یکی از ویژگی‌های قابل توجه استفاده از مایند مپ کاهش زمان مطالعه به همراه افزایش عمق یادگیری است. با گسترش ابعاد زندگی انسان امروزی، مسئله زمان بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و عموما انتظار دارند کارها را در مدت زمان کمتر و با بازدهی بالاتری انجام دهند. همچنین استفاده از مایند مپ به یک سخنران کمک می‌کند تسلط بیشتری روی محتوای سخنرانی خود داشته باشد و یک ارائه قدرتمند را به نمایش بگذارد.

بطور کلی کاربردهای مایند مپ را می‌توان در چند نمونه زیر خلاصه نمود:

یادداشت برداری

بارش فکری فردی و گروهی

حل مسأله

یادگیری و به‌ خاطر سپاری مطالب

برنامه‌ریزی

جمع‌آوری و تثبیت اطلاعات از منبع‌های مختلف

ارائه‌ اطلاعات و سخنرانی

درک بهتر موضوع‌های پیچیده

تقویت خلاقیت

برای به خاطر سپاری بهتر مطالب سخنرانی مقاله انواع یادآور در سخنرانی را نیز مطالعه کنید.

روش رسم مایند مپ

مایند مپ ساختاری درختی دارد، که شاخه‌های گوناگون آن از یک ایده اصلی منشعب می‌شوند. برای رسم مایند مپ از یک صفحه افقی با با اندازه ترجیحا آ۴ استفاده کنید. ایده اصلی را در مرکز صفحه بنویسید، ایده اصلی می‌تواند عنوان کتاب، موضوع سخنرانی یا ایده اولیه یک طرح باشد.

بسته به تعداد زیرمجموعه‌هایی که از موضوع اصلی می‌توانید تعیین کنید، خطوطی منحنی به سمت خارج از ایده اصلی رسم نمایید. به عنوان مثال سرفصل‌های اصلی سخنرانی خود را در قالب چهار موضوع مهم مشخص می‌کنید و از موضوع اصلی چهار خط منحنی به سمت بیرون می‌کشید.

معمولا استفاده از خطوط مستقیم ذهن را خسته می‌کند، علاوه بر خطوط منحنی حتی در بعضی بخش‌ها می‌توانید از خطوط مارپیچی یا خطوطی با ضخامت‌های متفاوت هم استفاده کنید.

بهتر است هر خط و موضوع مربوط به آن را با رنگ متفاوتی مشخص کنید. این کار می‌تواند کارایی مغز شما را تا پنج برابر افزایش دهد؛ زیرا باعث می‌شود مغز بتواند از هر دو نیمکره خود بصورت همزمان استفاده کند.

برای سرفصل‌های هر بخش تنها یک عبارت کلیدی را بکار ببرید؛ استفاده از جملات کامل و دقیق در این روش چندان اهمیت ندارد. بنابراین خیلی به فکر جمله‌بندی درست نباشید و فقط منظورتان را به زبان خودتان، واضح و شفاف بیان کنید، حتی در قالب عبارت‌های طنز و یا ظاهرا بی‌ربط!

البته این مسئله چیزی از اهمیت عبارت‌های کلیدی کم نمی‌کند؛ عبارت کلیدی را باید با دقت و وسواس زیادی انتخاب کنید، مفهوم عبارت کلیدی باید آنچنان گویا باشد که با نگاه کردن به آن محتوای یک یا چندپاراگراف را به سرعت به یاد بیاورید.

بسته به محتوای سخنرانی شما، هر زیرعنوان نیز می‌تواند به چند بخش کوچکتر تقسیم شود. اما فراموش نکنید تعداد شاخه‌های اصلی و زیرشاخه‌ها از هفت شاخه بیشتر نشود. در این صورت می‌توانید یک زیرعنوان جدید برای شاخه‌های اضافه ایجاد کنید.

سعی کنید برای هر عنوان اصلی از یک تصویر مرتبط استفاده کنید؛ در انتخاب تصاویر خلاقیت به خرج دهید، هرچه تصاویر به موضوع مرتبط‌تر باشند، ذهن شما راحت‌تر مطالب را به یاد خواهد آورد. بطور کلی هرچه از رنگ‌ها و تصاویر بیشتری نسبت به کلمات و عبارت‌ها استفاده کنید، مایند مپ شما کاربردی‌تر خواهد بود. حتی بهتر است نوشته‌ها را با ضخامت‌ها و اندازه‌های متفاوتی نیز بنویسید.

فراموش نکنید که ترتیب عناوین را بصورت ساعتگرد در نقشه ذهنی قرار دهید. یعنی اگر صفحه را بصورت یک ساعت در نظر بگیرید؛ نخستین مطلب در ساعت ۱ و مطالب بعدی به ترتیب در مکان ساعت های ۲ و ۳ و …. قرار می‌گیرند.

نرم افزارهای ترسیم مایند مپ

نرم‌افزارهای زیادی برای ترسیم مایند مپ چه برای دسکتاپ و چه برای تلفن‌های همراه در اختیار کابران قرار دارد. معمولا اساس کار تمام این نرم‌افزارها به یک شکل است و شاید تفاوت‌های ظاهری و جزیی با یکدیگر داشته باشند. از پرکاربردترین نرم افزارهای ترسیم نقشه‌ ذهنی می‌توان به

Xmind

iMindMap

Freeplane

mindmapper

و Bookvar اشاره کرد.

اما نکته قابل توجه این است که استفاده از نرم‌افزار چه مزیتی نسبت به ترسیم دستی دارد؟ واقعیت این است که مزایای رسم نرم‌افزاری احتمالا تنها شامل سهولت در انتخاب رنگ‌های مختلف و یا امکان ترسیم مرتب‌تر بدون خط خوردگی یا عدم نیاز به پاک نویس کردن باشد.

این در حالی است که ممکن است استفاده از نرم‌افزار سرعت عمل برخی از افراد را کاهش دهد و حتی در مواردی میزان خلاقیت آنها را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین زمانی که شما مایند مپ خود را به صورت دستی رسم می‌کنید، یکبار دیگر با نوشتن کلمات کلیدی مطالب را در ذهن خود تثبیت می‌کنید.

در ضمن عموما رسم تصاویر به صورتی دستی زمان کمتری از شما خواهد گرفت. در نهایت با توجه به مهارت‌های شخصی خودتان تصمیم بگیرید از چه روشی برای رسم مایند مپ استفاده کنید، مهمترین مرحله رسم مایند مپ همان دسته‌بندی و ساختار بندی استاندارد مطالب است که در حقیقت درون ذهن خودتان رخ می‌دهد.

برای تقویت حافظه: تکرار  و تمرین کنید

برای آنکه مطالب برای همیشه در ذهن شما ثبت شود، باید از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت منتقل شود. زیرا اطلاعات هیچگاه در حافظه بلندمدت فراموش نمی‌شوند و ظرفیت این حافظه بسیار زیاد است. یکی از روش‌های پرکابرد انتقال اطلاعات به حافظه بلندمدت، تکرار و تکرار و تکرار است!
هر چه یک مطلب را به مدتی طولانی‌تر و با دفعات بیشتر مرور کنید، می‌توانید در مواقعی که به آن نیاز دارید آن را بهتر و سریع‌تر به یاد بیاورید. مثلا متن سخنرانی خود را چند بار کامل بخوانید و چند بار برای دیگران، جلوی آینه یا دوربین فیلمبرداری سخنرانی کنید. بسته به فرصتی که دارید این کار را طی یک یا چند هفته و بصورت روزانه انجام دهید.
البته متخصصان حافظه می‌گویند برای بخاطرسپاری هر مطلب، ۵ بار تکرار در طی یک ماه زمان لازم است، این زمانبندی بصورت زیر است:

بار اول: بلافاصله پس از خواندن
بار دوم: فردای آن روز
بار سوم: یک هفته بعد
بار چهارم: ۱۵ روز بعد
بار پنجم: یکماه بعد

برای تقویت حافظه در سخنرانی زمانی از این روش استفاده کنید که فرصت زیادی برای حفظ کردن مطالب دارید. زمانی که برای ارائه یک سخنرانی آماده می‌شود، امکان دارد فرصت شما محدود باشد، اما می‌توانید از همین الگو در فاصله‌های زمانی کوتاه‌تر استفاده کنید. یعنی بصورت روزانه یا یک روز درمیان مطالب مربوط به سخنرانی خود را بخوانید و آن را بصورت کامل ارائه دهید.
حتما در تمرین‌های سخنرانی خود از اسلایدهایی که آماده کرده‌اید نیز استفاده کنید. زیرا پس از چند بار ارائه می‌توانید نقاط ضعف و بخش‌هایی که احتمالا باید در اسلایدها تغییر دهید را هم شناسایی کنید.

برای تقویت حافظه: صحبت کنید

دانشمندان بر این باورند علاوه بر روش‌ها و تمرین‌های تقویت حافظه، صحبت کردن با دیگران نیز می‌تواند به میزان بسیار بالایی به یادآوری اسامی و خاطرات گذشته به خصوص در سالمندان و افراد مبتلا به آلزایمر مفید باشد. فرصت گفتگو و صحبت کردن درباره موضوع سخنرانی خود و یا هر موضوع مرتبط با آن را مغتنم بشمارید. در جمع خانواده، دوستان و همکاران راجع به آن گفتگو کنید، نظرات آنها را بشنوید و برای سوالاتشان پاسخ های قانع کننده بیابید.

برای تقویت حافظه: بازی کنید

برای آنکه یک ورزشکار بتواند در صحنه مسابقات بزرگ و المپیک حاضر شود، با برنامه مرزشی منظم، استقامت و مهارت خود را به تدریج افزایش می دهد.
با وجود اینکه ورزش کردن و سلامتی جسمی نیز تاثیر زیادی در عملکرد مغز و حافظه انسان دارد. امابه کمک برخی فعالیت‌ها و بازی‌های فکری همچون شطرنج، حل جدول یا سودوکو نیز می‌توانید حافظه خود را به چالش بکشید تا بتواند خط سیر یک رویداد را دنبال کند یا حتی مسیر آینده یک اتفاق را پیش‌بینی کند.
برای تقویت حافظه دایره لغات خود را گستره‌تر کنید! چطور؟ این فایل صوتی را بشنوید:

برای تقویت حافظه: به تغذیه خود اهمیت بدهید

می‌توانید با مصرف برخی مواد غذایی به حافظه خود برای یادآوری مطالب کمک کنید. مواد غذایی همچون ماهی، تخم‌مرغ و انواع آجیل‌ها مانند بادام، کنجد و مویز منابع غنی از ویتامین‌های گروه بی هستند که باعث بهبود عملکرد مغز و  تقویت حافظه می‌شوند. همچنین باید اهمیت ویژه‌ای برای صبحانه در میان وعده‌های غذایی روزانه خود قائل شوید.

همین حالا اقدام کنید!

همین حالا دست به کار شوید! مایند مپ یا نقشه ذهنی مربوط به یک مطلب را رسم کنید. می‌توانید آخرین کتابی را که مطالعه کرده‌اید انتخاب کنید یا حتی  مایند مپ همین مقاله را رسم کنید. سعی کنید تمام تکنیک‌هایی که گفته شد را به کار ببنید، و فراموش نکنید که تکرار و تمرین رمز موفقیت در هر کاری است.